به گزارش شهر بورس، ریشه‌ها و علل قطعی‌های برق بهار ۱۴۰۴ بسیار متنوع است و شامل عوامل گذشته و شرایط امسال می‌شود. بر اساس گزارش گروه تحلیل و راهبری شبکه برق کشور، تقاضای برق در فروردین و اردیبهشت امسال ۱۱.۹۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته که این رشد تقاضا، همراه با ناترازی در تأمین برق، باعث آغاز خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده از میانه فروردین شد.
عوامل امسال
-
رشد دمای کشور: برخلاف پیش‌بینی‌های اولیه، میانگین دمای کشور ۵.۵ درصد بالاتر رفت و در برخی شهرهای جنوبی از فروردین ماه کولرهای گازی به‌کار افتاد که موجب افزایش تقاضای برق شد و صنعت برق غافلگیر شد.
-
خشکسالی و کاهش ذخایر آبی: سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ یکی از خشک‌ترین سال‌ها بوده و میزان بارش‌ها ۳۸ درصد کمتر از متوسط بلندمدت است. ورودی آب به سدهای برق‌آبی حدود ۴۰ درصد کاهش یافته و ذخیره مفید آب سدها از ۹.۳ به ۵.۴ میلیارد مترمکعب رسیده است که تولید برق‌آبی به حدود ۲۰ درصد ظرفیت کاهش یافته است.
-
تعویق تعمیرات نیروگاه‌های حرارتی: به‌دلیل کمبود گاز و گازوئیل در پاییز و زمستان، برنامه تعمیرات نیروگاه‌ها به بهار موکول شد و مصرف مازوت افزایش یافت که استهلاک نیروگاه‌ها را بالا برده و تعمیرات طولانی‌تر شد. انتظار می‌رود تعمیرات تا میانه خرداد ادامه داشته باشد.
-
خروج زودهنگام نیروگاه هسته‌ای: نیروگاه اتمی بوشهر که با ظرفیت ۱۰۰۰ مگاوات نقش مهمی در تأمین برق تابستان دارد، زودتر از موعد از مدار خارج شد و تا نیمه دوم خرداد مجدداً فعال می‌شود.
عوامل ساختاری و دیرپای گذشته
-
کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت برق: طی ۲۰ سال گذشته به‌دلیل قانون تثبیت قیمت‌ها، حدود ۵۰ میلیارد دلار زیان به صنعت برق تحمیل شده و ساخت حدود ۵۰ هزار مگاوات نیروگاه و شبکه متناظر انجام نشده است. این مسئله باعث خاموشی‌های مکرر و کاهش صادرات برق شده است.
-
دولتی بودن صنعت برق و نبود بازار شفاف: فرآیندها کاملاً دولتی و غیربهینه است و بخش خصوصی به‌دلیل نبود اطمینان در بازگشت سرمایه، تمایل کمی به سرمایه‌گذاری دارد.
-
مدیریت ناکارآمد مصرف برق: مصرف برق در بخش‌های مختلف غیرمولد و غیربهینه است و برنامه‌های سالانه وزارت نیرو در بهینه‌سازی مصرف کمتر اثرگذار بوده است. تشکیل سازمان بهینه‌سازی انرژی که در برنامه هفتم توسعه نیز آمده، به تأخیر افتاده است.
-
تولید غیرمجاز رمزارز: کشف بیش از ۲۴۷ هزار دستگاه ماینر غیرمجاز طی ۵ سال اخیر معادل مصرف برق یک نیروگاه ۱۳۰۰ مگاواتی است و تولید رمزارز غیرمجاز همچنان بین ۳ تا ۵ هزار مگاوات مصرف برق دارد.
-
مشکلات توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر: ناترازی برق از ۲۰ هزار مگاوات در تابستان گذشته به بیش از ۲۴ هزار مگاوات امسال رسیده و احتمالاً به ۳۰ هزار مگاوات در تابستان ۱۴۰۵ خواهد رسید. نگاه جامع و ورود بخش خصوصی در توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر هنوز کامل نیست.
این چالش‌ها موجب شده‌اند ناترازی برق بهار امسال از تابستان سال قبل شروع شود و ادامه پیدا کند، و انتظار می‌رود با شرایط موجود، خاموشی‌ها و محدودیت‌ها در تابستان تشدید شود.
منبع: تسنیم
