قدرت خریدار و فروشنده بیانگر چیست؟

به گزارش پایگاه خبری شهر بورس، توجه به نسبت میان خریدار و فروشنده می‌تواند بیان‌گر مسائل مهمی باشد. در نتیجه مشاهده‌ تعداد خریداران و فروشندگان در هر سهم می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های ما نقشی اساسی داشته باشد. این امر به ویژه برای افرادی که استراتژی معاملاتی کوتاه‌مدت دارند و تنها با هدف نوسان گیری وارد بازار سرمایه‌ شده‌اند، بیشتر به چشم می‌آید.

زمانی که انتظار داریم سهمی از حمایت برگردد یا مقاومت در سهمی شکسته شود، باید به قدرت خریدار و فروشنده توجه کنیم. اما چطور می‌توانیم به چنین اطلاعاتی دست پیدا کنیم؟ در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران با ورود به صفحه سهام مورد نظر می‌توانیم این موارد را مشاهده کنیم. در سمت چپ صفحه کادری قرار دارد که در آن آمار فعالیت‌های خریداران و فروشندگان درج شده است. در این بخش مجموع سهام مبادله شده میان خریدار و فروشنده قابل مشاهده است. هم‌چنین می‌توانیم ببینیم که در این معاملات و دادوستدها چند کد حقیقی و حقوقی شرکت داشته‌اند. به کمک این اطلاعات می‌توانیم قدرت خریدار و فروشنده را محاسبه کنیم.

محاسبه قدرت خریدار و فروشنده

برای محاسبه قدرت خریدار و فروشنده باید به این شیوه اقدام کرد: در مورد قدرت خریدار باید تعداد سهام خریداری شده توسط هر کد حقیقی را بر تعداد معامله‌گران حقیقی تقسیم کنیم. در حقیقت کسری خواهیم داشت که در صورت آن حجم خرید حقیقی‌ها قرار دارد. تعداد خریداران حقیقی نیز در مخرج کسر جای می‌گیرد. عددی که به دست می‌آید نشان‌دهنده‌ میانگین خرید هر کد حقیقی است. در این‌جا این عدد را A‌ می‌نامیم.

در مورد قدرت فروش هم باید به همین شیوه عمل کرد. یعنی باید میزان فروش حقیقی‌ها را تقسیم بر تعداد آن‌ها کنیم. به این ترتیب می‌توانیم میانگین فروش هر کد حقیقی را به دست آوریم. عدد به دست آمده را در این‌جا با B مشخص می‌کنیم. اگر مقدار A از مقدار B‌ بزرگ‌تر باشد، می‌توان نتیجه گرفت که خریدار در این سهم قدرتمند است. به همین دلیل این سهم برای سرمایه‌گذاری مطلوب است.

مثال

برای درک بهتر مفهوم قدرت خریدار و فروشنده مثالی ارائه می‌کنیم.

فرض کنید که ۱۰ کد حقیقی ۹۵۰ هزار برگه سهم خریداری کرده‌اند. از سوی دیگر همین تعداد برگه سهام را ۹۵ کد حقیقی فروخته‌اند. میانگین قدرت خرید در این مثال برابر است با تقسیم این دو عدد که حاصل آن ۹۵ هزار خواهد بود. این عدد در مقایسه با قدرت فروشنده که برابر با ۱۰ هزار است،‌ رقم بالایی است.

در مثال بالا دیدیم که هر کد حقیقی به طور میانگین ۹۵ هزار برگه سهم خریداری کرده است. در این حالت قدرت بالای خریدار حقیقی مشخص است. این امر ورود نقدینگی به سهام را نشان می‌دهد که اتفاق بسیار خوشایندی است. اصولا چنین مسئله‌ای به تشکیل صف خرید منجر می‌شود. در این صورت میزان تقاضا در سهم بالا می‌رود و در قیمت‌های بالاتر دیگر خبری از عرضه‌کننده‌ها نیست. چنین سهمی برای سرمایه‌گذاری جذاب است.

اکنون مثالی برای محاسبه قدرت فروشندگان ارائه می‌کنیم. در نظر داشته باشید که در برخی از سهم‌ها قدرت فروشنده بیشتر از قدرت خریدار است. اگر ۸۰ هزار برگه سهم توسط ۱۰ کد حقیقی خریداری و توسط ۲ کد حقیقی فروخته شده باشد،‌ این امر بیان‌گر قدرت فروش بالاست. به این صورت میانگین قدرت خریدار برابر با ۸ هزار و میانگین قدرت فروشنده برابر با ۴۰ هزار خواهد بود. مقایسه قدرت خریدار  و فروشنده اختلاف فاحش میان این دو را به خوبی نشان خواهد داد. یعنی فروش حقیقی‌ها ۵ برابر بیشتر از خرید آن‌ها بوده است.

چه زمانی قدرت فروشنده از قدرت خریدار بیشتر است؟

این اتفاق ممکن است پس از شکست حمایت اتفاق بیفتد. هم‌چنین ممکن است بعد از برخورد به یک مقاومت، شاهد قدرت فروش بالا باشیم. این امر نشان می‌دهد که سهم نتوانسته است مقاومت را بشکند. شکست حمایت هم می‌تواند فرصتی برای فروش و خروج از سهم باشد.

در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری روی این سهم‌ها کار درستی نیست و باید منتظر باشید تا روند سهم تغییر کند. البته بارها اشاره کرده‌ایم که برای خرید یک سهم نمی‌توان تنها بر اساس یک یا دو عامل محدود عمل کرد. مثلا باید به مواردی نظیر شناوری سهام، حجم معاملات، نسبت P/E‌ و عواملی از این دست نیز توجه کرد. بر همین اساس، محاسبه قدرت خریدار و فروشنده یکی دیگر از ملاک‌هایی است که باید در خرید سهم بررسی شود.

در محاسبه قدرت خریدار و فروشنده به معاملات حقوقی‌ها هم باید توجه کرد؟

همیشه فقط شخصیت‌های حقیقی خریداران و فروشندگان سهام نیستند. بلکه در بسیاری از نمادها، خریداران و فروشندگان حقوقی نیز فعال هستند. در همان کادر سمت چپ صفحه‌ مربوط به هر نماد در سایت tsetmc.com می‌توان میزان خرید و فروش حقوقی را نیز مشاهده کرد. نکته مهم این‌جاست که در محاسبه قدرت خریدار و فروشنده ما تنها به افراد حقیقی توجه داریم. اما چرا این‌گونه است؟

دلیل این امر این است که دید معاملاتی سهام‌داران عمده با سهام‌داران خرد متفاوت است. یعنی خرید و فروش حقوقی‌ها ممکن است طبق اهداف دیگری باشد. به همین دلیل از آن‌جا که تشخیص رفتار حقوقی‌ها دشوار است، ما تنها به عملکرد حقیقی‌ها توجه می‌کنیم.

کلام پایانی

مطالبی که در مورد قدرت خریدار و فروشنده بیان شد بسیار مهم هستند. چرا که می‌توان از این مسئله در فیلترنویسی‌ هم استفاده کرد. یعنی می‌توان فیلتری نوشت که در آن قدرت خریدار نسبت به قدرت فروشنده بیشتر باشد. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، در چنین شرایطی شاهد ورود نقدینگی خواهیم بود. به این صورت می‌توان سهم‌هایی را پیدا کرد که گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری خواهند بود.

منبع: اخبار بورس