به گزارش شهر بوس، از زمان توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی در سال ۱۳۹۴ تاکنون، ارقام متفاوتی درباره دارایی‌های بلوکه‌شده کشور در خارج از مرزها اعلام شده است. تخمین‌ها از ۲۰ میلیارد دلار آغاز می‌شود و تا مرز ۱۳۰ میلیارد دلار نیز پیش می‌رود؛ اما هیچ‌کدام از این اعداد تاکنون از سوی منابع رسمی داخلی یا بین‌المللی به طور کامل تأیید نشده‌اند.
در شرایطی که مذاکرات جدید میان ایران و آمریکا بار دیگر در دستور کار قرار گرفته، موضوع دارایی‌های بلوکه‌شده به‌عنوان یکی از محورهای اعتمادسازی بار دیگر به تیتر رسانه‌ها بازگشته است. عباس عراقچی، دیپلمات ارشد سابق ایران، تأکید کرده که آزادسازی این منابع می‌تواند بخشی از اعتماد از‌دست‌رفته را بازگرداند.
بر اساس بررسی‌های موجود، گزارش‌هایی از جمله مقاله نادر حبیبی (دانشگاه برندایس آمریکا) و گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۶، نشان می‌دهد که رقم دارایی‌های مسدود شده ایران ممکن است بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار باشد. از این میزان، تنها بخشی پس از برجام آزاد شد. بانک جهانی در گزارش خود مدعی شده بود که ایران در فاصله اجرای برجام تا خروج ترامپ، به ۳۰ میلیارد دلار از منابع خود دست یافته است.
با این حال، منابع دولتی داخلی رقم آزادشده را کمتر از این مقدار اعلام کرده‌اند. ولی‌الله سیف، رئیس وقت بانک مرکزی، در سال ۱۳۹۴ رقم قابل دسترسی را تنها ۲۹ میلیارد دلار عنوان کرد که ۲۳ میلیارد دلار آن در ژاپن، کره جنوبی و امارات و ۶ میلیارد دلار آن در هند قرار داشت.
در سال‌های اخیر، ماجرای ۷ میلیارد دلار ایران در کره جنوبی که به بانک‌های قطر منتقل شد، بار دیگر توجه‌ها را به این منابع معطوف کرد. با این حال، پس از درگیری‌های منطقه‌ای در اکتبر ۲۰۲۳، آمریکا از قطر خواست تا دسترسی ایران به این منابع را متوقف کند. بدین ترتیب، حتی همان منابع آزادشده نیز با محدودیت‌های جدیدی مواجه شده‌اند.
گزارش‌هایی از سرویس تحقیقات کنگره آمریکا و شورای حقوق بشر سازمان ملل نیز دارایی‌های مسدودشده ایران را بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ میلیارد دلار تخمین زده‌اند. بخش عمده‌ای از این منابع در کشورهای کره جنوبی، چین، عراق و ژاپن قرار دارند، اما میزان دقیق دسترسی به آن‌ها همچنان مبهم است.
درحالی‌که برخی منابع آمریکایی رقم دارایی‌های ایران در این کشور را تنها حدود ۲ میلیارد دلار اعلام کرده‌اند، محاسبات ساده نشان می‌دهد اگر مجموع منابع بلوکه‌شده ۱۰۰ میلیارد دلار باشد، سهم هر ایرانی از این ثروت پنهان چیزی نزدیک به ۱۱۷۰ دلار خواهد بود — البته اگر آزادسازی و توزیع این دارایی‌ها روزی تحقق یابد.
منبع: گسترش نیوز
