به گزارش شهر بورس، تفاوت سفته و چک یکی از سوالات رایج در معاملات تجاری، وام‌های بانکی، و قراردادهای کاری در ایران است. هر دو سند تجاری هستند، اما کاربردها، قوانین، و ویژگی‌های متفاوتی دارند. در این مقاله، تفاوت‌های حقوقی و کاربردی سفته و چک را به‌صورت جامع بررسی می‌کنیم تا انتخاب درستی برای نیازهای مالی خود داشته باشید. برای اطلاعات کامل‌تر درباره سفته، به راهنمای جامع سفته در شهر بورس مراجعه کنید.
سفته و چک چیست؟
-
سفته: طبق ماده 307 قانون تجارت ایران، سفته سندی تجاری است که صادرکننده تعهد می‌دهد مبلغ مشخصی را در تاریخ معین یا عندالمطالبه به گیرنده پرداخت کند. بیشتر برای ضمانت (مانند سفته ضمانت) یا وام استفاده می‌شود.
-
چک: طبق ماده 310 قانون تجارت، چک سندی است که بانک به نمایندگی از صادرکننده، مبلغ آن را از حساب جاری او پرداخت می‌کند. چک برای پرداخت‌های روزمره یا معاملات تجاری رایج‌تر است (چک دیجیتال).
تفاوت‌های کلیدی سفته و چک
1. ماهیت و کاربرد
-
سفته: بیشتر برای ضمانت (مانند قراردادهای کاری یا وام) استفاده می‌شود و به حساب بانکی وابسته نیست.
-
چک: برای پرداخت مستقیم و برداشت از حساب بانکی طراحی شده و در معاملات روزمره رایج‌تر است.
2. اعتبار و اجرا
-
سفته: برای اجرا نیاز به واخواست (اعتراض رسمی) ظرف 10 روز از سررسید دارد (وصول سفته).
-
چک: در صورت برگشت، مستقیماً از طریق بانک یا دادگاه قابل پیگیری است و جرم کیفری محسوب می‌شود.
3. وابستگی به بانک
-
سفته: مستقل از حساب بانکی است و توسط افراد یا شرکت‌ها صادر می‌شود.
-
چک: به حساب جاری بانکی وابسته است و بدون موجودی، برگشت می‌خورد.
4. ریسک سوءاستفاده
-
سفته: به دلیل عدم وابستگی به بانک، ریسک سوءاستفاده بالاتری دارد، مگر اینکه «بابت» مشخص شود.
-
چک: برگشت چک جرم کیفری است، بنابراین امنیت بیشتری دارد.
جدول مقایسه سفته و چک
|
ویژگی |
سفته |
چک |
|---|---|---|
|
ماهیت |
سند تجاری برای ضمانت یا تعهد پرداخت |
سند پرداخت مستقیم از حساب بانکی |
|
وابستگی به بانک |
مستقل از حساب بانکی |
وابسته به حساب جاری |
|
اجرا |
نیاز به واخواست در 10 روز |
پیگیری مستقیم از بانک یا دادگاه |
|
کاربرد |
ضمانت، وام، قراردادهای کاری |
پرداخت روزمره، معاملات تجاری |
|
ریسک سوءاستفاده |
بالا (بدون عبارت “بابت”) |
کمتر (به دلیل جرم کیفری برگشت چک) |
- سفته: مناسب برای ضمانت در قراردادهای کاری (سفته ضمانت) یا وام‌های بانکی که نیازی به حساب جاری ندارند. برای کاهش ریسک، همیشه عبارت “بابت” را قید کنید (نحوه پر کردن سفته).
-
چک: برای پرداخت‌های روزمره یا معاملات تجاری با اطمینان از موجودی حساب مناسب‌تر است.
نکته حقوقی: قبل از صدور سفته یا چک، با وکیل مشورت کنید تا از مشکلات حقوقی جلوگیری شود.
نکات کاربردی در سال 1404
-
سفته الکترونیکی: در سال 1404، سفته‌های دیجیتال برای ضمانت وام رواج بیشتری یافته‌اند.
-
چک صیادی: چک‌های جدید تحت قانون چک صیادی ثبت الکترونیکی می‌شوند، که امنیت را افزایش می‌دهد.
-
وصول: وصول سفته نیاز به واخواست دارد، در حالی که چک مستقیماً قابل پیگیری است.
برای اطلاعات بیشتر درباره معاملات تجاری، به مقاله سفته در معاملات تجاری مراجعه کنید.
سوالات متداول درباره تفاوت سفته و چک
سفته و چک چه تفاوتی در کاربرد دارند؟
سفته بیشتر برای ضمانت (مانند وام یا قرارداد کاری) و چک برای پرداخت‌های روزمره استفاده می‌شود.
آیا وصول سفته سخت‌تر از چک است؟
بله، سفته نیاز به واخواست در 10 روز دارد، اما چک مستقیماً از بانک یا دادگاه پیگیری می‌شود.
آیا سفته الکترونیکی جایگزین چک می‌شود؟
خیر، سفته الکترونیکی برای ضمانت مناسب است، اما چک برای پرداخت‌های جاری رایج‌تر است.
کدام امن‌تر است: سفته یا چک؟
چک به دلیل جرم کیفری برگشت، امنیت بیشتری دارد، اما سفته با ذکر “بابت” ایمن‌تر می‌شود.
نتیجه‌گیری
درک تفاوت سفته و چک به شما کمک می‌کند تا ابزار مالی مناسب را برای معاملات یا ضمانت‌های خود انتخاب کنید. سفته برای ضمانت و چک برای پرداخت‌های روزمره مناسب‌تر است. برای اطلاعات بیشتر درباره سفته و قوانین آن، به راهنمای جامع سفته مراجعه کنید.
