به گزارش شهر بورس، اوراق مشارکت یکی از ابزارهای مالی محبوب و پرکاربرد در ایران و جهان است که توسط دولت، شرکت‌های تعاونی یا خصوصی منتشر می‌شود. این اوراق نمایانگر مالکیت دارندگان آن بر بخشی از دارایی‌های حقیقی است و تا زمان سررسید، هرگونه تغییر قیمت یا بازدهی دارایی متوجه صاحبان اوراق خواهد بود.
اوراق مشارکت چیست؟
اوراق مشارکت سند مالکیت دارندگان آن نسبت به بخشی از یک دارایی یا پروژه خاص است. این اوراق اغلب برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ زیرساختی، صنعتی یا تولیدی استفاده می‌شود و به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که در بازدهی پروژه شریک شوند.
ویژگی‌ها
- مالکیت بر دارایی: صاحبان این اوراق به‌صورت مشاع مالک بخشی از دارایی یا پروژه هستند.
- بازدهی ثابت یا متغیر: این اوراق می‌توانند بازدهی ثابت (مثلاً سود سالیانه) یا متغیر (بسته به عملکرد پروژه) داشته باشند.
- قابلیت معامله: اوراق مشارکت معمولاً در بازارهای ثانوی قابل خریدوفروش هستند.
- تطابق با اصول شرعی: برخی از انواع اوراق مشارکت بر اساس اصول مالی اسلامی طراحی شده‌اند.
تفاوت آن با سایر اوراق
| ویژگی | اوراق مشارکت | اوراق قرضه | اوراق اجاره | اوراق مرابحه |
|---|---|---|---|---|
| تعریف | مالکیت مشاع بر دارایی‌های حقیقی | وام با سود مشخص | مالکیت مشاع بر دارایی‌های فیزیکی | مالکیت مشاع بر دارایی‌های دینی |
| بازدهی | ثابت یا متغیر | ثابت | ثابت | ثابت |
| ریسک | متوسط | پایین | پایین | پایین |
| پشتوانه | پروژه یا دارایی خاص | اعتبار ناشر | دارایی‌های فیزیکی | دارایی‌های دینی |
| قابلیت معامله | بله | بله | بله | بله |
مراحل دریافت اوراق مشارکت در ایران
برای خرید این اوراق، مراحل مشخص و ساده‌ای وجود دارد که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند در این ابزار مالی مطمئن و پرسود سرمایه‌گذاری کنند.
1. آشنایی اولیه
ابتدا باید با ماهیت، کاربردها و مزایای اوراق مشارکت آشنا شوید. اطلاعات مربوط به این اوراق معمولاً از طریق وب‌سایت سازمان بورس و اوراق بهادار یا کارگزاری‌ها در دسترس است.
2. بررسی اطلاعیه‌های عرضه اوراق مشارکت
سازمان بورس اطلاعیه‌هایی در مورد عرضه اوراق مشارکت منتشر می‌کند. این اطلاعیه‌ها شامل جزئیات پروژه، بازدهی، و تاریخ‌های سررسید است. به‌عنوان مثال، دولت ممکن است برای تأمین مالی ساخت یک پل بزرگ، اوراق مشارکت منتشر کند.
3. افتتاح حساب در کارگزاری
برای خرید این اوراق باید یک حساب در یکی از کارگزاری‌های معتبر بورس ایران داشته باشید. اگر هنوز حساب ندارید، به نزدیک‌ترین کارگزاری مراجعه کرده و مراحل ثبت‌نام را تکمیل کنید.
4. تأمین مالی حساب کارگزاری
پس از افتتاح حساب، باید مبلغ موردنیاز برای خرید این اوراق را به حساب کارگزاری خود واریز کنید. معمولاً حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در اطلاعیه عرضه مشخص می‌شود.
5. ثبت سفارش خرید
وارد سامانه معاملاتی کارگزاری شوید.
تعداد اوراق و قیمت پیشنهادی خود را وارد کنید. در عرضه اولیه، قیمت معمولاً از پیش تعیین شده است.
6. تأیید و تکمیل سفارش
پس از ثبت سفارش، کارگزاری خرید شما را تأیید می‌کند. در صورت موفقیت، اوراق به پرتفوی شما اضافه می‌شود. به‌عنوان مثال، ممکن است شما صاحب اوراق مشارکت یک پروژه سدسازی شوید.
7. پیگیری سود و سررسید
سود این اوراق معمولاً در دوره‌های مشخص (مثلاً سه ماه یک‌بار) به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود. تاریخ پرداخت سود و سررسید در زمان خرید مشخص است.
8. معامله در بازار ثانویه
در صورت نیاز به نقدینگی پیش از سررسید، می‌توانید اوراق خود را در بازار ثانویه بفروشید. به‌عنوان مثال، اگر نرخ بهره کاهش یافته باشد، قیمت اوراق شما در بازار ممکن است افزایش یابد.
9. مشاوره با کارشناسان مالی
برای اطمینان از انتخاب بهترین اوراق مشارکت، از مشاوران مالی کمک بگیرید. این مشاوران می‌توانند اطلاعات دقیقی درباره بازدهی و ریسک اوراق ارائه دهند.
مثال
- پروژه توسعه مترو تهران: دولت برای تأمین مالی توسعه خطوط مترو تهران، اوراق مشارکت منتشر کرد. سرمایه‌گذاران سودی تضمین‌شده دریافت کردند و پروژه نیز با موفقیت تکمیل شد.
- ساخت نیروگاه برق در اصفهان: یک شرکت خصوصی از طریق انتشار اوراق مشارکت، منابع لازم برای ساخت نیروگاه برق را تأمین کرد و سرمایه‌گذاران در بازدهی این پروژه شریک شدند.
اوراق مشارکت یکی از ابزارهای مالی مؤثر و قابل‌اعتماد برای تأمین مالی پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری است. این اوراق با ویژگی‌هایی مانند شفافیت، بازدهی تضمین‌شده و ریسک پایین، گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها است. با رعایت مراحل بالا و آگاهی از تفاوت‌های این اوراق با سایر ابزارهای مالی، می‌توانید بهترین تصمیم را برای سرمایه‌گذاری بگیرید.
