عمیق‌تر شدن رکود با بایدن؛ تشدید تورم با ترامپ

به گزارش پایگاه خبری شهر بورس؛
روزنامه آرمان ملی پنجشنبه ۱۵ آبان در گفت وگو با وحید شقاقی شهری اقتصاددان و استاد دانشگاه‌ می آورد:

بازارهای مالی و دارایی ایران طی چند هفته گذشته، نسبت به اخبار سیاسی و در صدر آن انتخابات ایالات متحده، واکنش‌های متفاوتی را نشان داده است. به عقیده بسیاری از کارشناسان اکثر بازارهای مذکور در شرایط فعلی منتظر روزهای پیش رو هستند و تعیین تکلیف انتخابات آمریکا منجر می‌شود تا سرمایه‌گذاران با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به فعالیت‌های اقتصادی اقدام کنند.

بر همین اساس، وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه، در گفت‌وگویی با «آرمان‌ملی» می‌گوید: «اقتصاد ایران ارتباط چندانی با اقتصاد جهانی ندارد، اما با هر خبری از انتخابات، بازارها همچون سرمایه و ارز دچار دگرگونی می‌شود، به علاوه، پایان یافتن انتخابات آمریکا منجر می‌شود تا سرمایه‌گذاران تکلیف خود را بدانند و با توجه به متغیرهای اقتصادی همچون قیمت ارز، تصمیم به مبادلات می‌گیرند. همچنین مساله‌ اصلی از این منظر است که اقتصاد ایران به شدت متاثر از عامل خارجی همچون مساله تحریم‌هاست و سهم عوامل داخلی در اقتصاد کشور بسیار کمرنگ است». در ادامه این مصاحبه را می‌خوانید.

به زعم شما انتخابات آمریکا، به فرض برگزیده شدن هر کدام از دو کاندید چه تاثیری بر بازارهای مالی و دارایی ایران خواهد داشت؟

باید بگویم اتفاقی که اکنون در کشور شاهد هستیم، آن است که بازارهای مالی و سرمایه‌ای ما، نسبت به انتخابات ایالات متحده واکنش محسوسی نشان می‌دهد. به طوری‌که شدت و سرعت واکنش‌ها در بازارهای ایران نسبت به اخبار سیاسی از بازارهای آمریکا بیشتر است و این جای نگرانی دارد.

به عبارت دیگر اقتصاد ایران ارتباط چندانی با اقتصاد جهانی ندارد، اما با هر خبری از انتخابات، بازارها همچون سرمایه و ارز دچار دگرگونی می‌شود. این نشان‌دهنده آن است که اقتصاد کشور به میزان زیادی با تحولات سیاسی گره خورده است. به علاوه نگرانی‌ها از این منظر است که اقتصاد ایران به شدت متاثر از عامل خارجی همچون مساله تحریم‌هاست و سهم عوامل داخلی در اقتصاد کشور بسیار کم‌رنگ است.

بیشتر بخوانید
پیش‌بینی بورس هفته سوم آبان / بورس بعد از انتخابات چه می‌شود؟

اینها همه نشان‌دهنده آن است که ما، میزان آسیب‌پذیری‌ها، تاب‌آوری و استحکام اقتصاد ایران را در پنج- شش سال اخیر به درستی اجرا نکردیم.

این واکنش نشان دادن به عوامل بیرونی و انتخابات آمریکا بی‌سابقه است و بازارهای هیچ کشوری در دنیا به این اندازه نسبت به اخبار داخلی یک کشور دیگر واکنش نشان نمی‌دهد. به عبارت دقیق‌تر ما در عمل نتوانستیم درون‌سازی اقتصاد ایران را انجام دهیم.

این هم موجب می‌شود که هرچقدر سهم‌ متغیرهای داخلی در اقتصاد کم‌رنگ شود، عوامل بیرونی پررنگ‌تر خواهد شد و به دلیل آنکه این عوامل از کنترل خارج است، منجر به برون‌زا شدن اقتصاد شود؛ یعنی برخلاف آنکه ما به دنبال تکیه بر عوامل درونی بودیم، به نحوی که مدیریت رشد اقتصادی در داخل مرزهای کشور تعیین شود، متاسفانه چنین اتفاقی نیفتاد و این وابستگی به بیرون و به طور مشخص آمریکا و تحریم‌های آن، منجر شده تا اقتصاد ایران از عوامل اشاره شده تبعیت کند.

این در حالی است که پیش از این قرار بود اقتصاد ما بعد از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی درون‌زا باشد، شاهد چنین اتفاقی نبودیم و این نگران‌کننده خواهد بود. به طبع تاثیر اتفاقات بیرونی بر اقتصاد کشور بسیار بالاست.

بیشتر بخوانید
ریزش قیمت ارز و طلا/دلار وارد کانال ۲۵ هزار تومان شد

به اعتقاد من با انتخاب بایدن رکود در اقتصاد عمیق‌تر می‌شود، چراکه همه سرمایه‌گذاران منتظر مذاکرات و سرانجام آن می‌شوند و این حالت انتظار ممکن است نتیجه‌ خوبی برای اقتصاد به دنبال نداشته باشد. بالعکس با انتخاب ترامپ، از شدت رکود کاسته می‌شود و تصمیم و نتیجه‌گیری راحت‌تر است و با فرض تداوم شرایط فعلی، سرمایه‌گذاری افزایش خواهد یافت، (البته پیروزی ترامپ تورم را تشدید خواهد کرد) این دوگانگی‌ها در مقطع کنونی که انتخابات آمریکاست، اهمیت نتیجه آن را بالا می‌برد و فعالان اقتصادی بر اساس آن تصمیم می‌گیرند که اقدام به فعالیت کنند یا خیر، در ضمن تکلیف سوداگری در بازارهای دارایی هم مشخص می‌شود و با انتخاب هرکدام از آنها، سفته‌بازی شرایط متفاوتی را پشت‌سر خواهد گذاشت.

با توجه به مواردی که اشاره شد، شما در روزهای آتی چه بازاری را برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر می‌دانید؟

با انتخاب هرکدام از دوکاندید شرایط متفاوتی حاکم خواهد بود و تمام پیش‌بینی‌ها منوط به سرانجام انتخابات است. به طوریکه بحث ادامه و تشدید تحریم‌ها با انتخاب ترامپ همچنان پا برجا خواهد ماند و هفته گذشته هم برخی از شرکت‌های پتروشیمی و شرکای آنها جریمه شدند. به فرض وجود چنین وضعیتی، انتظار می‌رود همچنان شاهد تنش در بازارهای مالی باشیم. اضافه بر آن بسیاری از عوامل بستگی به آن دارد که دولت چه برنامه‌ای برای کنترل بازارها در پیش بگیرد تا بتواند شرایط نابسامان آنها را مهار کند. همانگونه که اشاره کردم، پایان یافتن انتخابات آمریکا منجر می‌شود تا سرمایه‌گذاران تکلیف خود را بدانند و با توجه به متغیرهای اقتصادی همچون قیمت ارز، تصمیم به مبادلات می‌گیرند.

به زعم شما وضعیت بازار سهام در روزهای آتی چگونه خواهد شد و این بازار به کدام سمت می‌رود؟

واقعیت آن است که بسیاری از اخبار در بازار سرمایه پیش‌خور شده است. به عبارت دیگر شاخص کل از دو میلیون به یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد رسید. این در حالی است که بورس، در روز گذشته نسبت به اخبار انتخابات آمریکا و پیشتازی ترامپ واکنش مثبت نشان داد و نماگر رشد خوبی داشت. طبعا زمانی‌که سایر بازارها مثل دلار و طلا روند افزایشی دارد، بازار سهام هم با وقفه‌ای همین روند را ادامه می‌دهد.

به علاوه بورس افت شدیدی را پشت سر گذاشته است و اخیرا مدیر یکی از بانک‌های بزرگ اعلام کرد ارزش واقعی سهام بانک‌ها حداقل دو تا سه دلار است. این بدین مفهوم است که با توجه افزایش قیمت دلار، نرخ سهم هر بانکی در شرایط فعلی بسیار بیشتر از چیزی است که می‌بینیم. از طرفی ارزش واقعی بازار سرمایه در کنار نرخ ارز بسیار بیشتر از رقم‌های فعلی است. افزون بر آن همگرایی در تمام بازارهای مالی حاکم خواهد بود، گرچه ممکن است بورس واکنش آهسته‌تری را نشان دهد.