یادداشت/
نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی کیش؛ بستری برای نوآوری و تحول در صنعت
به گزارش شهر بورس، امین رضا انصاری کارشناس صنعت پتروشیمی طی یادداشتی به بررسی آخرین وضعیت این صنعت و برگزاری نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی کیش پرداخت که این یادداشت را در زیر می‌خوانید:
برگزاری نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در جزیره کیش می‌تواند گامی مؤثر در راستای تقویت تعاملات صنعتی و تجاری این حوزه باشد. با این حال، میزان اثربخشی این رویداد بستگی مستقیم به مجموعه‌ای از پارامترها دارد که باید به‌درستی مورد توجه قرار گیرد.
نخستین و مهم‌ترین نکته، تبدیل این نمایشگاه به یک رویداد بین‌المللی واقعی است. در حال حاضر، این نمایشگاه بیشتر به عنوان یک پیش‌تمرین برای ورود جدی‌تر صنعت نفت و گاز کشور به عرصه رقابت جهانی تلقی می‌شود. اگر شرکت‌های داخلی فعال در حوزه تولید، خدمات فنی، خدمات دیجیتال و تأمین مواد جانبی بتوانند سطح رقابت‌پذیری خود را با استانداردهای بین‌المللی هماهنگ کنند، این نمایشگاه فرصتی ایده‌آل برای ارتقای صنعت خواهد بود.
به‌عنوان مثال، سطح تکنولوژی بسیاری از شرکت‌های ایرانی، به‌ویژه در حوزه کاتالیست، اگرچه ممکن است در برخی موارد هنوز به سطح ۱۰۰ درصدی رقابت با شرکت‌های مطرح آمریکایی و انگلیسی نرسیده باشد، اما در حدود ۹۰ درصد از این استانداردها قرار دارد. این نمایشگاه می‌تواند زمینه‌ای برای تبادل دانش و تعامل رقابتی بین بازیگران داخلی و بین‌المللی ایجاد کند و به‌ویژه با بهره‌گیری از ظرفیت جزیره کیش، فرصت جذب سرمایه‌گذاری و توسعه همکاری‌های بین‌المللی را فراهم آورد.
بر اساس اطلاعیه استانداری تهران، تمامی ادارات و مدارس پایتخت امروز تعطیل هستند، اما دفاتر پلیس +۱۰ و مراکز تعویض پلاک فعالیت خود را بدون تغییر ادامه می‌دهند.
یکی دیگر از عوامل مؤثر در موفقیت این رویداد، ترکیب شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان است. حضور مدیران و متخصصانی که درک دقیقی از نیازهای صنعت نفت، سطح تولیدات داخلی و فناوری‌های موجود دارند، می‌تواند نقش بسزایی در افزایش کیفیت مذاکرات و انعقاد تفاهم‌نامه‌های مؤثر داشته باشد. این امر نه تنها باعث تسهیل فرآیندهای نگهداری و تعمیرات (نت) صنعت نفت می‌شود، بلکه با معرفی تولیدات و خدمات نوین، می‌تواند هزینه‌های تمام‌شده در بخش‌های مختلف، از جمله مصرف مواد شیمیایی و خدمات جانبی، را کاهش دهد.
نمایشگاه کیش اگرچه در مرحله فعلی می‌تواند به‌عنوان بستری برای تمرین و آمادگی شرکت‌های داخلی جهت رقابت بین‌المللی در نظر گرفته شود، اما در آینده، با افزایش حضور شرکت‌های خارجی و ارتقای سطح تعاملات، می‌تواند به یکی از رویدادهای کلیدی صنعت نفت و گاز در منطقه تبدیل شود.
نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی کیش در این دوره تفاوت‌های چشمگیری با دوره‌های پیشین داشت و روندهای جدیدی در آن قابل مشاهده بود. مهم‌ترین تفاوت این دوره، سطح بالای حضور شرکت‌های بزرگ و مقامات عالی‌رتبه بود. در این نمایشگاه، تعاملات سازنده‌ای از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت نفت و هلدینگ‌های بزرگ پتروشیمی و پالایشی شکل گرفت که موجب شد برخی از حلقه‌های مفقوده صنعت بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند.
یکی از دستاوردهای مهم این نمایشگاه، نقش فعال معاونت علمی و فناوری در هم‌راستا کردن شرکت‌های دانش‌بنیان با نیازهای صنعت نفت بود. این هماهنگی می‌تواند مسیر توسعه فناوری‌های بومی و افزایش بهره‌وری صنعت را هموار کند. از سوی دیگر، برگزاری کارگاه‌های فنی تخصصی در این دوره، فرصت ارزشمندی برای انتقال دانش و بررسی ظرفیت‌های تحول در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ایجاد کرد. این کارگاه‌ها به شرکت‌کنندگان کمک کردند تا با جدیدترین روندهای فناورانه و نوآوری‌های حوزه انرژی آشنا شوند.
با این حال، باید تأکید کرد که این نمایشگاه، همچنان یک تمرین مقدماتی برای تبدیل‌شدن به یک رویداد بین‌المللی واقعی است. حمایت بی‌حد و مرز از شرکت‌های داخلی بدون ایجاد یک فضای رقابتی سالم نمی‌تواند منجر به توسعه پایدار شود. موفقیت واقعی زمانی محقق خواهد شد که سطح رقابت به استانداردهای منطقه‌ای و بین‌المللی برسد و صنعت نفت و گاز کشور بتواند در زنجیره جهانی تولید و تجارت نقش فعالی ایفا کند.
در مجموع، نمایشگاه کیش این بار با حضور پررنگ‌تر بازیگران کلیدی و افزایش سطح علمی و فنی خود، گامی رو به جلو برداشته است. اما برای رسیدن به جایگاه یک نمایشگاه بین‌المللی معتبر، باید بیش از پیش بر تقویت تعاملات جهانی، ورود شرکت‌های خارجی و گسترش بازارهای هدف تمرکز کرد.
حضور شرکت‌های داخلی در نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی کیش می‌تواند تا حدی در افزایش قدرت رقابتی ایران در این صنعت مؤثر باشد. اما این موضوع زمانی به معنای واقعی خود تحقق پیدا می‌کند که شرکت‌های ایرانی در کنار رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی حضور داشته باشند. صرف برگزاری نمایشگاهی متشکل از شرکت‌های داخلی، ما را در یک فضای بسته (کلوز شات) قرار می‌دهد، جایی که ممکن است تصور کنیم در بالاترین سطح صنعت قرار داریم، اما این برداشت اشتباه خواهد بود. تنها از طریق تعامل با متخصصان، صاحبان صنایع و شرکت‌های خارجی می‌توان رقابت‌پذیری واقعی را ایجاد کرد.
یکی از پیشنهادات کلیدی برای ارتقای این نمایشگاه، جذب شرکت‌ها و متخصصان فنی از کشورهای منطقه است. وزارت گردشگری و نهادهای مرتبط می‌توانند قبل از برگزاری نمایشگاه تبلیغات هدفمندی انجام دهند تا دانشگاهیان، صنعتگران و شرکت‌های فعال از کشورهایی نظیر عراق، عمان، قطر، ازبکستان، آذربایجان و پاکستان را به این رویداد جذب کنند. جزیره کیش در فصل زمستان از شرایط آب‌و‌هوایی مطلوبی برخوردار است و این امر می‌تواند علاوه بر جنبه‌های نمایشگاهی، فرصتی برای ایجاد ارتباطات تجاری و تفریحی نیز فراهم کند.
بازار منطقه‌ای؛ حلقه گمشده توسعه صنعت نفت و گاز ایران
یکی از مهم‌ترین راه‌های افزایش رقابت‌پذیری صنعت نفت و گاز ایران، توسعه بازارهای منطقه‌ای است. هرچه میزان تعامل با کشورهای همسایه بیشتر شود، فرصت‌های بیشتری برای ارتقای محصولات و خدمات داخلی ایجاد خواهد شد. محصولاتی که در تعامل با بازارهای منطقه‌ای قرار گیرند، بر اساس نیازهای واقعی این کشورها اصلاح و بهبود پیدا می‌کنند و در سطح جهانی نیز رقابت‌پذیرتر خواهند شد.
برای نمونه، صنعت مواد شیمیایی مصرفی در فرآیندهای ضدخوردگی، ضد‌رسوب و نگهداری تأسیسات آب و بخار در دنیا تغییرات زیادی را تجربه کرده است. اما در ایران، بسیاری از شرکت‌ها همچنان با فناوری‌های ۳۰ سال پیش فعالیت می‌کنند. بدون رقابت در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، این صنعت نیز در همان سطح باقی خواهد ماند و دچار تحول نخواهد شد.
حمایت از تولیدکنندگان داخلی در نمایشگاه‌های تخصصی همچون نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی کیش می‌تواند به استمرار تولید، افزایش رقابت‌پذیری و توسعه فناوری در این صنعت کمک کند. اما این حمایت باید هدفمند و مبتنی بر اجرای قانون باشد تا از انحصارگرایی و تعارض منافع جلوگیری شود. در این مسیر، هم چالش‌هایی وجود دارد و هم فرصت‌هایی که باید به درستی مدیریت شوند.
چالش‌ها:
انحصار برخی شرکت‌های خاص در صنعت نفت:
یکی از چالش‌های اصلی، انحصار برخی شرکت‌های خاص است که دسترسی بیشتری به قراردادهای بزرگ دارند. این انحصار می‌تواند مانعی برای ورود شرکت‌های جدید و رقابت سالم در بازار باشد.
تعارض منافع در سیاست‌گذاری‌ها:
زمانی که افرادی که خود سهام‌دار شرکت‌های تولیدی خاص هستند، در نهادهای تصمیم‌گیر و اتاق‌های فکر حضور دارند، مسیر حمایت از تولیدکنندگان داخلی به سمت منافع خاص منحرف می‌شود. اگر این افراد در شرکت‌های کارفرمایی و دولتی سمت بگیرند، قوانین و پروژه‌ها را به نفع خود هدایت می‌کنند و رقابت واقعی از بین می‌رود.
حمایت‌های بی‌قید و شرط از تولید داخلی:
حمایت‌هایی که بدون الزام به بهبود کیفیت و استانداردهای جهانی انجام شود، منجر به رکود و عقب‌ماندگی صنعت خواهد شد. اگر تولیدکنندگان داخلی نیازی به رقابت نبینند، سطح فناوری و کیفیت محصولاتشان ارتقا نخواهد یافت.
فرصت‌ها:
حمایت قانونی و شفاف از تولیدکنندگان داخلی:
بهترین نوع حمایت، اجرای صحیح قوانین برای ایجاد رقابت سالم است. به عنوان مثال، ممنوعیت حضور افراد دارای تعارض منافع در تصمیم‌گیری‌های حمایتی، باعث خواهد شد که شرکت‌های داخلی بر اساس توانمندی واقعی خود رشد کنند.
ایجاد بازار پایدار برای تولید داخلی:
زمانی که تولیدکنندگان داخلی بتوانند محصول خود را در بازارهای صنعتی عرضه کنند و فیدبک بگیرند، به طور طبیعی مورد حمایت قرار خواهند گرفت، زیرا بازار واقعی را پیدا کرده‌اند. این روند منجر به ارتقای فناوری و افزایش کیفیت محصولات خواهد شد.
فرصت رقابت سالم و بین‌المللی شدن:
اگر حمایت از تولید داخلی به‌صورت مشروط و همراه با الزام به بهبود فناوری انجام شود، شرکت‌ها برای دستیابی به بازارهای بین‌المللی انگیزه بیشتری خواهند داشت. ارتقای محصولات به استانداردهای جهانی، جذب مشتریان خارجی و حضور در رقابت‌های منطقه‌ای، کلید موفقیت صنعت داخلی خواهد بود.
نمایشگاه امسال، علاوه بر نمایش فناوری‌ها و محصولات جدید، با ایجاد یک فضای فکری و انتقال دانش، نوآوری‌های مهمی را در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به نمایش گذاشت. برخلاف تصور رایج که نوآوری صرفاً به معرفی تجهیزات و فناوری‌های جدید محدود می‌شود، یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های این دوره، برگزاری کارگاه‌های تخصصی و انتقال تجربیات روز صنعت بود.
کارگاه‌های فنی و انتقال دانش
در این نمایشگاه، کارگاه‌های فنی متعددی برگزار شد که به‌صورت تخصصی به انتقال دانش، تجربه و بررسی روندهای نوین صنعت نفت و گاز پرداختند. این کارگاه‌ها، نه‌تنها بستری برای به‌روزرسانی اطلاعات شرکت‌کنندگان فراهم کردند، بلکه لزوم تحول در صنعت نفت ایران را بیش از پیش مورد توجه قرار دادند.
سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران، به عنوان یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور، در شرایط کنونی با چالش‌های جدی روبه‌رو است. کاهش رشد اقتصادی، ناترازی انرژی، افت فشار میادین گازی، خروج سرمایه و نیروی انسانی متخصص، و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری خارجی از جمله عواملی هستند که چشم‌انداز این صنعت را در هاله‌ای از ابهام قرار داده‌اند.
۱. تحلیل وضعیت اقتصادی و اثرات آن بر سرمایه‌گذاری
بر اساس گزارش‌های بانک جهانی، رشد اقتصادی ایران در سال‌های آینده روندی کاهشی خواهد داشت. در سال ۱۴۰۳ (۲۰۲۴)، رشد اقتصادی ایران حدود ۳ درصد پیش‌بینی شده است و در سال ۱۴۰۴ (۲۰۲۵) این رقم به ۰.۳ درصد کاهش خواهد یافت. این روند نشان‌دهنده شرایط سخت‌تر اقتصادی و کاهش انگیزه‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌های کلیدی از جمله نفت و گاز است.
علاوه بر این، ناترازی انرژی یکی از مشکلات اساسی صنعت پالایش و پتروشیمی ایران است. بسیاری از پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها به دلیل کمبود خوراک و انرژی، در برخی ماه‌های سال با تعطیلی یا کاهش ظرفیت تولید مواجه هستند. همچنین، میدان پارس جنوبی که سهم عمده‌ای در تأمین گاز کشور دارد، با مشکل کاهش فشار روبه‌رو است و طبق برآوردها، برای جبران این افت فشار حداقل ۲۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. در غیر این صورت، روند افت تولید در سال‌های آینده ادامه خواهد یافت.
۲. جایگاه ایران در مقایسه با رقبای بین‌المللی
با وجود اینکه ایران ۱۸ درصد ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد و آمریکا تنها ۵ درصد از این ذخایر را داراست، تولید روزانه گاز آمریکا ۵ برابر ایران است. این اختلاف چشمگیر نشان‌دهنده عدم بهره‌برداری صحیح از منابع و کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها است.
۳. خروج سرمایه و فرار متخصصین؛ تهدیدی برای آینده صنعت
یکی از چالش‌های بزرگ سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز، خروج سرمایه‌های داخلی و فرار متخصصین است. بسیاری از سرمایه‌گذاران داخلی به دلیل عدم اطمینان از آینده اقتصادی، سرمایه‌های خود را به کشورهای همسایه مانند عمان، آذربایجان، ازبکستان و تاجیکستان منتقل کرده‌اند و در بخش‌هایی مانند هتل‌سازی و خدمات گردشگری سرمایه‌گذاری می‌کنند.
علاوه بر خروج سرمایه، فرار متخصصین نیز به یک معضل جدی تبدیل شده است. ارزش تخصص نیروی انسانی در صنعت نفت و گاز بسیار بالاست و برآوردها نشان می‌دهد که مجموع خروج سرمایه و نیروی انسانی، معادل سالانه ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار ضرر برای کشور به همراه دارد.
۴. چالش‌های ساختاری سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز
- عدم تدوین الگوهای سرمایه‌گذاری پایدار در بازار سرمایه
- محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها و عدم دسترسی به منابع مالی خارجی
- انحصارگرایی در سیاست‌گذاری و عدم شایسته‌سالاری در تعیین مدیران و متخصصین
- فقدان تنوع فکری در اتاق‌های تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری
۵. راهکارها و الزامات تغییر روندها
ایجاد فضای امن برای سرمایه‌گذاری داخلی و جلوگیری از فرار سرمایه
اصلاح سیاست‌های انحصارگرایانه و افزایش شفافیت در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و صنعتی
توسعه همکاری‌های منطقه‌ای برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در قالب مشارکت‌های راهبردی
ایجاد فرصت‌های برابر برای ورود نخبگان و متخصصین به بدنه تصمیم‌گیری صنعت نفت و گاز
اجرای سیاست‌های حمایتی هوشمند به‌جای حمایت‌های بی‌قید و شرط از تولید داخلی
تمرکز بر استفاده از بازار سرمایه برای تأمین مالی پروژه‌های نفت و گاز
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0