بازار پایه چیست؟ | همه چیز درباره ساختار و نحوه سرمایه‌گذاری در آن

به گزارش شهر بورس، بازار پایه با هدف تسهیل معاملات سهام شرکت‌هایی که در بازارهای اصلی حضور ندارند، ایجاد شده است. این بازار به طور ویژه در ارتباط با بازار ثانویه (Secondary Market) تعریف می‌شود، جایی که سهام شرکت‌هایی که از شرایط ورود به بازارهای اصلی بازمانده‌اند، امکان خرید و فروش پیدا می‌کنند.. این بازار بیشتر به شرکت‌هایی اختصاص دارد که در مراحل ابتدایی رشد هستند یا دلایلی مانند نبود شفافیت کافی یا نقدشوندگی پایین مانع پذیرش آن‌ها در بورس یا فرابورس شده است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران می‌توانند از ابزارهای سرمایه‌گذاری مختلف در این بازار بهره‌مند شوند تا فرصت‌های مناسب را شناسایی کنند.

اهداف اصلی بازار پایه عبارتند از:

• افزایش شفافیت در اقتصاد: شرکت‌ها با ارائه اطلاعات مالی شفاف، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب می‌کنند. برای مثال، فرض کنید یک شرکت تولید تجهیزات پزشکی، به دلیل ورود یک محصول جدید نیازمند جذب سرمایه است. این شرکت با ارائه صورت‌های مالی شفاف و توضیح در مورد کاربرد محصول جدیدش، می‌تواند سرمایه‌گذاران را ترغیب کند که روی آینده شرکت سرمایه‌گذاری کنند.
• ایجاد فرصت رشد برای شرکت‌ها: جذب سرمایه از سهامداران و استفاده از آن برای توسعه کسب‌وکار.
• جذب سرمایه‌گذاران جسور: ارائه فرصت برای سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به کشف شرکت‌های پرپتانسیل.

شرایط و پیش‌نیازهای ورود به بازار پایه

برای ورود به بازار پایه، شرکت‌ها باید شرایط زیر را داشته باشند:

خبر مرتبط

آربیتراژ و آربیتاژکننده چیست؟ | فرصت‌های کم‌ریسک در بازارهای مالی

آربیتراژ و آربیتراژکننده مفاهیمی کلیدی در دنیای مالی هستند. آن‌ها با شناسایی فرصت‌های سود در ناکارآمدی بازار، تعادل و کارایی بیشتری به اقتصاد می‌بخشند.

1. ثبت به عنوان شرکت سهامی عام: شرکت باید به‌صورت قانونی ثبت شده و سهامی عام باشد. سهامی عام یعنی شرکتی که مالکیت آن به شکل سهام بین افراد مختلف تقسیم شده و این سهام در بازار خرید و فروش می‌شود. به زبان ساده، هر فرد می‌تواند بخشی از مالکیت شرکت را با خرید سهام به دست بیاورد.
2. ارائه مدارک مالی و حقوقی:
   • صورت‌های مالی حسابرسی‌شده برای حداقل یک سال گذشته.
   • گزارش‌های مالی شفاف و قابل اتکا.
   • مدارک ثبت شرکت و مستندات قانونی مرتبط.
3. نداشتن بدهی‌های کلان یا تخلفات مالی: شرکت نباید سابقه بدهی‌های سنگین یا تخلفات مالی داشته باشد. به عنوان مثال، اگر شرکتی در گذشته به دلیل عدم بازپرداخت بدهی‌ها دچار مشکلات قضایی شده باشد، احتمالاً برای ورود به بازار پایه تایید نخواهد شد. سرمایه‌گذاران نیز ترجیح می‌دهند روی شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که سابقه مالی قابل اعتمادی دارند. این موضوع باعث افزایش اطمینان سرمایه‌گذاران می‌شود.
4. ثبت در سامانه کدال: “کدال” سامانه رسمی انتشار اطلاعات شرکت‌ها است. شرکت باید اطلاعات مالی و عملکردی خود را در این سامانه منتشر کند تا شفافیت لازم را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.

مراحل ورود به بازار پایه

1. ثبت درخواست در فرابورس: شرکت باید درخواست خود را به همراه مدارک لازم به فرابورس ارسال کند. این مدارک شامل اظهارنامه ثبت، گزارش حسابرسی و مستندات عملکرد شرکت است.
2. بررسی مدارک توسط فرابورس: کارشناسان فرابورس مدارک را بررسی کرده و شرکت را در یکی از تابلوهای بازار پایه (الف، ب یا ج) دسته‌بندی می‌کنند.
3. دریافت تاییدیه پذیرش: در صورت تایید مدارک، فرابورس اطلاعیه پذیرش را صادر می‌کند.
4. انتشار اطلاعات در کدال: شرکت موظف است اطلاعات خود را در سامانه کدال منتشر کند.
5. آغاز معاملات سهام: پس از تکمیل مراحل، سهام شرکت در تابلوی مربوطه در دسترس سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.

نحوه سرمایه‌گذاری در بازار پایه

برای سرمایه‌گذاری در بازار پایه، این مراحل را دنبال کنید:

• افتتاح حساب در کارگزاری معتبر: ابتدا باید در یکی از کارگزاری‌های مجاز حساب معاملاتی باز کنید. کارگزاری‌ها نقش واسط بین شما و بازار را ایفا می‌کنند و تمامی فرآیندهای ثبت سفارش خرید یا فروش از طریق این سامانه‌ها انجام می‌شود.
• دریافت کد بورسی: اگر کد بورسی ندارید، باید از طریق سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) یا مراجعه حضوری به کارگزاری، کد بورسی دریافت کنید. کد بورسی مانند شماره شناسایی شما در بازار سرمایه عمل می‌کند و برای هرگونه معامله الزامی است.
• مطالعه اطلاعات شرکت‌ها: قبل از سرمایه‌گذاری، اطلاعات شرکت‌های موجود در بازار پایه را به دقت بررسی کنید. این اطلاعات شامل گزارش‌های مالی، سابقه عملکرد، نوع فعالیت شرکت و برنامه‌های آینده آن است. سامانه کدال و وب‌سایت فرابورس منابع معتبری برای دسترسی به این اطلاعات هستند.
• انتخاب سهام مناسب: سهامی را انتخاب کنید که با اهداف مالی و میزان ریسک‌پذیری شما هماهنگ باشد. برای مثال، شرکتی در بازار پایه فعالیت دارد که در حوزه فناوری‌های انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت می‌کند. اگر به این حوزه علاقه دارید و پیش‌بینی می‌کنید که در آینده تقاضا برای انرژی‌های پاک افزایش یابد، این شرکت می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری باشد. برای مثال، اگر به دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت هستید، شرکت‌هایی با پتانسیل رشد بالا اما ریسک کمتر مناسب‌تر هستند. تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال ابزارهایی هستند که می‌توانند به شما در این فرآیند کمک کنند.

• ثبت سفارش خرید: پس از انتخاب سهام مناسب، از طریق سامانه آنلاین کارگزاری، سفارش خرید خود را ثبت کنید. در این سامانه‌ها می‌توانید مقدار سهام و قیمت پیشنهادی خود را مشخص کنید. همچنین، پیشنهاد می‌شود حتماً از امکاناتی مانند “سفارش محدود” استفاده کنید تا قیمت خرید خود را کنترل کنید.
• پیگیری و مدیریت سرمایه‌گذاری: پس از خرید سهام، به‌صورت دوره‌ای عملکرد آن را ارزیابی کنید و در صورت نیاز، استراتژی خود را تغییر دهید. به خاطر داشته باشید که بازار پایه به دلیل نوسانات بیشتر نسبت به بازارهای اصلی، نیازمند توجه و مدیریت دقیق‌تری است.

مزایای بازار پایه

برای درک بهتر، فرض کنید یک استارت‌آپ فعال در حوزه هوش مصنوعی، به دلیل نوآورانه بودن ایده‌هایش، توجه سرمایه‌گذاران جسور را جلب کرده است. این شرکت با ورود به بازار پایه می‌تواند سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام جذب کند، در حالی که سرمایه‌گذاران نیز فرصت دارند در مراحل ابتدایی رشد این شرکت سهامدار شوند.

1. فرصت برای شرکت‌های نوپا: شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازارهای بزرگ‌تر را ندارند، می‌توانند از این بستر برای جذب سرمایه استفاده کنند.
2. تنوع در فرصت‌های سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاران می‌توانند با شناسایی شرکت‌هایی با پتانسیل رشد بالا، سودآوری بیشتری کسب کنند.
3. افزایش شفافیت مالی: شرکت‌ها برای فعالیت در این بازار باید اطلاعات مالی شفافی ارائه دهند، که این امر به اعتمادسازی کمک می‌کند.

معایب و چالش‌ها

1. ریسک بالای سرمایه‌گذاری: بسیاری از شرکت‌های این بازار در مراحل ابتدایی رشد هستند و پیش‌بینی عملکرد آن‌ها دشوار است.
2. کمبود نقدشوندگی: در برخی موارد، حجم معاملات پایین است که می‌تواند خروج سرمایه را دشوار کند.
3. احتمال تخلفات مالی: نبود نظارت سخت‌گیرانه ممکن است زمینه تخلفات مالی را فراهم کند.

بازار پایه فرابورس ایران بستری مناسب برای شرکت‌های کوچک و متوسط است که به دنبال رشد و جذب سرمایه هستند. این بازار همچنین فرصت‌های متنوعی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند. با این حال، موفقیت در این بازار نیازمند آگاهی، تحلیل دقیق و مدیریت ریسک است.