ابزارهای سرمایه ای (مالکیتی) چیست؟ + به زبان ساده

به گزارش شهر بورس، ابزارهای سرمایه ای (مالکیتی) یکی از اساسی‌ترین روش‌های تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در بازار بورس هستند. این ابزارها نشان‌دهنده مالکیت فرد در یک شرکت یا دارایی هستند و به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا از سود و زیان شرکت بهره‌مند شوند. در این مقاله آموزشی، به بررسی جامع ابزارهای سرمایه ای، انواع و مزایای آن‌ها با تمرکز بر بازار بورس ایران خواهیم پرداخت.

ابزارهای سرمایه ای (مالکیتی) چیست؟

ابزارهای سرمایه ای، نشان‌دهنده مالکیت یا بخشی از مالکیت در یک شرکت هستند. این ابزارها به شرکت‌ها امکان می‌دهند سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام تأمین کنند. سرمایه‌گذاران با خرید این ابزارها می‌توانند از سود کسب‌وکار بهره‌مند شوند و در تصمیمات شرکت نقش داشته باشند. در بازار بورس ایران، ابزارهای سرمایه‌ای به‌طور گسترده شامل سهام عادی و سهام ممتاز هستند.

ویژگی‌های کلیدی ابزارهای سرمایه ای:

مالکیت: خریدار به عنوان سهامدار شناخته می‌شود.

خبر مرتبط

ارزش دفتری چیست؟ | روش‌های محاسبه و اهمیت آن در تحلیل مالی

ارزش دفتری خالص دارایی‌های شرکت پس از کسر بدهی‌ها و استهلاک است و نقشی کلیدی در تحلیل مالی و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری دارد.

حق رأی: سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت نقش دارند.

بازده متغیر: سود این ابزارها به عملکرد شرکت وابسته است.

انواع ابزارهای سرمایه ای در بازار بورس ایران

ابزارهای سرمایه ای در بورس ایران شامل موارد زیر است:

1. سهام عادی

سهام عادی متداول‌ترین نوع ابزار سرمایه‌ای است که به دارندگان آن حق رأی در مجامع عمومی و سهمی از سود شرکت اختصاص می‌یابد.

ویژگی‌ها:

• امکان مشارکت در تصمیمات کلیدی شرکت
• وابستگی سود به عملکرد شرکت
• ریسک بالاتر نسبت به سهام ممتاز

مثال: فرض کنید شما سهام عادی یک شرکت تولید مواد غذایی مثل “زمزم” را خریداری می‌کنید. با خرید این سهام، شما به‌عنوان یکی از مالکین کوچک شرکت شناخته می‌شوید. اگر این شرکت سودآور باشد، ممکن است بخشی از سود به شما پرداخت شود. همچنین، در مجمع عمومی شرکت می‌توانید درباره افزایش سرمایه یا تصمیمات دیگر رأی بدهید. با این حال، اگر شرکت عملکرد ضعیفی داشته باشد، ممکن است هیچ سودی دریافت نکنید و حتی ارزش سهام شما کاهش یابد.

2. سهام ممتاز

سهام ممتاز نوعی ابزار سرمایه‌ای است که سود ثابتی به سرمایه‌گذار ارائه می‌دهد و اولویت پرداخت نسبت به سهام عادی دارد.

ویژگی‌ها:

• اولویت در دریافت سود سهام
• عدم مشارکت در رأی‌گیری‌های شرکت
• ریسک کمتر نسبت به سهام عادی

مثال:

فرض کنید یک شرکت ساختمانی، سهام ممتازی عرضه می‌کند. شما این سهام را خریداری می‌کنید و شرکت تضمین می‌کند که سالانه 15 درصد سود ثابتی به شما پرداخت کند، حتی اگر سود کل شرکت کمتر از این مقدار باشد. اما در مقابل، شما نمی‌توانید در تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت مانند مجمع عمومی رأی بدهید. این نوع سهام برای کسانی که به دنبال درآمد ثابت هستند، گزینه‌ای مناسب است.

3. واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی

صندوق‌های سهامی یکی از ابزارهای غیرمستقیم سرمایه‌گذاری در بورس هستند که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند بدون نیاز به دانش تخصصی، در بازار سهام فعالیت کنند.

ویژگی‌ها:

• مدیریت حرفه‌ای سرمایه
• کاهش ریسک از طریق تنوع‌بخشی
• مناسب برای سرمایه‌گذاران مبتدی

مثال:

فرض کنید شما اطلاعات کافی درباره خرید و فروش سهام ندارید، اما دوست دارید از سود بازار بورس بهره ببرید. در این صورت، می‌توانید در یک صندوق سهامی مثل “صندوق آگاه” سرمایه‌گذاری کنید. مدیران این صندوق پول شما را در سهام‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند. به این ترتیب، ریسک کاهش پیدا می‌کند و شما بدون دردسر مدیریت مستقیم، از رشد بازار بهره‌مند می‌شوید. این صندوق‌ها سود را به صورت دوره‌ای به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند یا ارزش واحدهای سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهند.

مزایای سرمایه‌گذاری در ابزارهای سرمایه ای

1. بازدهی بلندمدت

ابزارهای سرمایه ای به دلیل رشد اقتصادی و افزایش ارزش سهام، در بلندمدت بازدهی بیشتری نسبت به ابزارهای بدهی ارائه می‌دهند.

2. تنوع‌بخشی به پرتفوی

سرمایه‌گذاری در ابزارهای سرمایه‌ای به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد که سبد سرمایه‌گذاری متنوعی داشته باشند و ریسک خود را مدیریت کنند.

3. قابلیت نقدشوندگی بالا

بسیاری از ابزارهای سرمایه‌ای، مانند سهام عادی، در بورس قابل معامله هستند و امکان نقدشوندگی سریع را فراهم می‌کنند.

4. دریافت سود سهام

برخی ابزارهای سرمایه ای سود نقدی به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند که به عنوان درآمد سالانه محسوب می‌شود.

چالش‌های سرمایه‌گذاری در ابزارهای سرمایه‌ای

1. نوسانات قیمت

قیمت ابزارهای سرمایه‌ای ممکن است به دلیل تغییرات بازار و عملکرد شرکت دچار نوسانات شدید شود.

2. ریسک ورشکستگی شرکت

در صورت ورشکستگی شرکت، سرمایه‌گذاران ممکن است بخشی یا تمام سرمایه خود را از دست بدهند.

3. نیاز به دانش و تحلیل

سرمایه‌گذاری موفق در ابزارهای سرمایه‌ای نیازمند آشنایی با تحلیل‌های مالی و دانش کافی در مورد بازار بورس است.

ابزارهای سرمایه ای (مالکیتی) در بازار بورس ایران به عنوان یکی از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند. این ابزارها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا در مالکیت شرکت‌ها سهیم شوند و از بازدهی بلندمدت بهره‌مند شوند. با این حال، آگاهی از ریسک‌ها و چالش‌های این ابزارها برای سرمایه‌گذاری موفق ضروری است. انتخاب ابزار مناسب و استفاده از دانش تخصصی می‌تواند موفقیت در سرمایه‌گذاری را تضمین کند.