چالش‌های تسویه معاملات بورس کالا در تعطیلی بانک‌ها و پاسخ مقام مسئول

به گزارش شهر بورس،‌ ناترازی انرژی و برودت هوا در روزهای اخیر باعث تعطیلی در استان‌ها و شهرهای مختلف شده و این موضوع مشکلات مختلفی در تمام حوزه‌ها به ویژه فعالیت‌های مرتبط با بورس و بازار سرمایه ایجاد کرده است. یکی از مهم‌ترین این مسائل، ضرر و زیان خریداران و تولیدکنندگان در بورس کالا است که در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

نحوه معاملات در بورس کالا به گونه‌ای است که مشتریان بر اساس سهمیه بهین‌یاب که از سوی وزارت صنایع تعیین می‌شود، پیش‌پرداخت‌های خود را به حساب‌های مشخص واریز نموده و این پیش‌پرداخت توسط کارگزاری‌ها مسدود می‌شود.

پس از انجام معامله و خرید، پیش‌پرداخت به حساب بورس کالا منتقل می‌شود و خریداران موظف هستند طی سه روز کاری باقی‌مانده مبلغ معامله و مالیات را به حساب فروشنده واریز کنند. در صورت تأخیر، بورس کالا ۳ روز کاری دیگر به خریداران فرصت می‌دهد، اما با اعمال جریمه روزانه معادل 0.25 درصد ارزش معامله.

در نهایت، اگر تسویه در این مدت نیز انجام نشود، معامله فسخ شده و ۵ درصد ارزش کل معامله به عنوان حق فسخ از خریدار دریافت و به فروشنده پرداخت می‌شود.

خبر مرتبط

عرضه های بورس کالا امروز 28 آذر 1403

عرضه های بورس کالا امروز 28 آذر 1403 محصولات مختلفی از جمله ۳۸۸ هزار و ۳۵۳ تن انواع کالاها و محصولات را در بر می گیرد.

این فرآیند برای تسویه قراردادهای اعتباری نیز چالش‌های بیشتری ایجاد می‌کند. در این معاملات که معمولاً ارزش بالایی دارند، بانک‌ها باید برای فروشندگان ال‌سی (LC) باز کنند تا تسویه به صورت اعتباری انجام شود. با این حال، تعطیلی بانک‌ها مشکلات جدی را در این حوزه ایجاد کرده است.

تعطیلی‌های اخیر و مشکلات عدیده فعالان بورس کالا

پس از تعطیلی‌های اخیر که شامل بانک‌های استان‌های مختلف و حتی تهران نیز شده، خریداران بورس کالا با مشکلاتی مواجه هستند که در ادامه به برخی از آن‌ها می‌پردازیم:

عدم امکان پیش‌پرداخت

در روزهایی که بورس کالا فعال است اما بانک‌ها تعطیل هستند، خریداران نمی‌توانند پیش‌پرداخت‌های خود را انجام دهند. این مسئله باعث می‌شود تولیدکنندگان که به مواد اولیه نیاز دارند، دچار مشکل شوند و سهمیه‌های تخصیص‌یافته بلااستفاده باقی بماند.

عدم امکان تسویه

در صورت تعطیلی بانک‌ها، خریدارانی که قصد تسویه دارند، به دلیل تعطیلی بانک‌ها امکان جابجایی وجوه را ندارند. این موضوع منجر به افزایش جریمه‌های تأخیر و در نهایت فسخ معاملات می‌شود و این در حالی است که خریداران وجه معامله را تامین کرده‌اند اما امکان واریز و تسویه معامله به دلیل تعطیلی بانک‌ها را ندارند.

مشکلات تسویه اعتباری

در معاملات اعتباری، حتی با تکمیل تضامین و اقدامات لازم از سوی خریدار، به دلیل تعطیلی بانک‌ها ال‌سی صادر نمی‌شود و خریداران متحمل ضرر و زیان‌های سنگین می‌شوند.

با توجه به مسائلی که پیش از این بیان شد، پیشنهاداتی به شرح ذیل در خصوص رفع مشکلات اخیر، مطرح می‌شود:

توقف معاملات بورس کالا در تعطیلات بانک‌ها

با توجه به تعطیلی بانک‌های 17 استان، از جمله تهران، پیشنهاد می‌شود معاملات بورس کالا و انرژی نیز متوقف شود تا خریداران و تولیدکنندگان دچار زیان نشوند.

عدم محاسبه روزهای تعطیل در مهلت تسویه

اگر توقف معاملات امکان‌پذیر نیست، پیشنهاد می‌شود روزهای تعطیلی بانک‌ها جزو مهلت تسویه محاسبه نشود. این اقدام می‌تواند از ضرر خریداران و تولیدکنندگان جلوگیری کند و از مشکلات حقوقی و مالی بیشتر پیشگیری شود.

در نهایت تعطیلی بانک‌ها در شرایط فعلی که با توجه به شرایط جوی، مدیریت مصرف انرژی و… ضروری به نظر می‌رسد به مشکلات گسترده‌ای در معاملات بورس کالا منجر شده است. با توجه به فشارهای موجود بر تولیدکنندگان ناشی از مشکلاتی همچون قطعی برق و گاز، لازم است تمهیداتی فوری برای مدیریت بهتر تسویه معاملات و جلوگیری از ضرر خریداران و تولیدکنندگان اندیشیده شود.

پس از پیگیری‌های صورت گرفته در خصوص رفع این مشکلات، معاون بورس کالا توضیحاتی در خصوص عملیات تسویه معاملات در پی محدودیت فعالیت بانک‌ها ارائه کرد.

محمد نوروزپور در این خصوص اظهار داشت: محدودیت فعالیت بانک‌ها به شعب کشیک و اصلی در سراسر استان‌های کشور و همزمانی آن با فعال بودن معاملات بورس کالای ایران، روند تسویه و عملیات بانکی مشتریان را با تاخیر و کندی مواجه کرده است؛ از این رو طی پیگیری و هماهنگی‌های به عمل آمده، شعب تخصصی بورس کالا در تهران و شعب اصلی مراکز استان‌ها و برخی شعب در شهرستان‌ها آماده انجام عملیات مرتبط با تسویه معاملات هستند.

وی افزود: بورس کالا با عرضه‌کنندگان رایزنی‌هایی در خصوص بخشودگی جرائم انجام داده است و از سایر عرضه‌کنندگان انتظار می‌رود بخشودگی جرائم در شرایط خاص را روال کاری خود قرار دهند.

ضمنا در خصوص تسویه‌های غیرنقدی که با مشکل روبرو شده است، شرکت‌های کارگزاری با همکاران اتاق پایاپای بورس کالا در تماس باشند تا درخصوص مرتفع شدن مشکل، هماهنگی ممکن با بانک ها و عرضه‌کنندگان صورت گیرد.