آشنایی با اقتصاد بین الملل

به گزارش شهر بورس، اقتصاد بین الملل به عنوان یکی از زیر مجموعه‌های علم اقتصاد به مطالعه شاخص‌های جهانی، تجارت کشورهای مختلف و روابط مالی و پولی بین المللی می‌پردازد. آشنایی با اقتصاد بین‌الملل از آن جهت ضرورت دارد که به انسان دید وسیع تری نسبت به جهان پیرامون می‌دهد و از این طریق بر بهبود هدف‌گذاری و تصمیم‌گیری در زندگی فردی، اجتماعی و شغلی فراگیران تاثیر می‌گذارد. این درس به عنوان یکی از دروس اصلی در رشته های اقتصاد و مدیریت تدریس می‌شود. سایر افراد می‌توانند با شرکت در دوره‌های تخصصی مانند دوره ام بی ای، این مباحث مهم را فرا بگیرند.

اقتصاد بین الملل چیست؟

قبل از پاسخ به این سوال باید به طور مختصر توضیح دهیم که اقتصاد چیست؟ اقتصاد علمی است که نحوه تخصیص امکانات و داشته‌های «محدود» برای پاسخگویی به نیازهای «نامحدود» را مورد مطالعه قرار می‌دهد. اساس علم اقتصاد در همین کلمه «محدود» نهفته است و برای درک اقتصاد باید این موضوع به طور کامل درک شود. در این علم سوالات زیادی مطرح می‌شود. اینکه با توجه به محدودیت منابع مختلف (از جمله مواد اولیه، نیروی کار، زمان و …) چه چیزی تولید شود؟ چگونه و توسط چه منابعی تولید شود؟ آدام اسمیت با انتشار کتاب ثروت ملل در سال 1776 میلادی، اولین مباحث رسمی را در علم اقتصاد آغاز کرد.

اقتصاد بین الملل International Economy، یکی از زیرمجموعه های علم اقتصاد است که پیامدهای تجارت، سرمایه گذاری و استقراض بین المللی را بررسی کرده و شاخص‌های کلان اقتصاد جهانی را مورد مطالعه قرار می‌دهد. اقتصاد بین الملل خود به چند شاخه تقسیم می‌شود که شاخه‌های مالیه بین الملل، تجارت بین الملل و اقتصاد سیاسی بین الملل برخی از مهمترین آنها هستند. در ادامه توضیح مختصری در مورد هر یک ارائه خواهد شد.

تجارت بین الملل چیست؟

قسمت مهمی از اقتصاد بین الملل به مباحث تجارت بین کشورها و ملت‌ها اختصاص دارد. تجارت بین الملل به عنوان روشی برای تعامل نهادهای بین المللی اقتصادی است. در این مبحث مزیت نسبی (مزیت رقابتی) کشورها در تولید کالا یا خدمات، منشا شکل گیری تجارت واقع می‌شود. از آن جایی که کشورهای مختلف در استعدادها، منابع انسانی، وضعیت آب و هوایی، امکانات و ثروت‌های طبیعی، سطح تکنولوژی و سایر مولفه‌های اقتصادی یکسان نیستند، تجارت با سایر کشورها به نفع همه خواهد بود. از این رو در دنیای مدرن هیچ کشوری نمی‌تواند به طور کامل خودکفا باشد. واردات و صادرات کالا و خدمات، تعرفه ها، سهمیه ها و محدودیت‌های وارداتی، در این شاخه اقتصاد مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مالیه بین الملل چیست؟

شاخه مالیه بین الملل به عنوان مکمل تجارت بین الملل یاد می‌شود و مباحثی همچون اقتصاد پولی بین المللی، استقراض و سرمایه گذاری بین المللی، بازارهای ارز، ترتیبات و نهادهای پولی، بانکداری، تراز پرداخت ها و انتقال منابع مالی در سطح بین الملل را مورد مطالعه قرار می‌دهد.

اقتصاد سیاسی بین الملل چیست؟

اقتصاد سیاسی حاصل تعامل دولت و بازار، به عنوان دو نیروی متضاد در اقتصاد است. اقتصاد سیاسی بین الملل، نتیجه تعامل این دو نیرو در صحنه بین المللی است.

برای درک اقتصاد سیاسی بین الملل ابتدا باید فرضیات سه دیدگاه لیبرالیسم، مارکسیسم و واقع گرایی درک شود. بنابر اعتقاد آدام اسمیت، دیوید ریکاردو و سایر پیروان لیبرالیسم، ثروت ملی در اقتصاد ملی و اقتصاد بین الملل بر اثر آزادی و مبادلات نامحدود بین افراد، افزایش می‌یابد.

آنها مداخلات دولت را باعث محدود شدن بازار و مبادلات سودمند بین افراد می دانند. در مقابل مارکسیسم اعتقاد دارد سرمایه داری و بازار باعث انباشت بیش از حد ثروت نزد سرمایه داران شده و فقر را برای قشر کارگر افزایش می دهد.

مارکس معتقد است حاصل جمع رابطه بین سرمایه و نیروی کار صفر است. یعنی افزایش مزیت برای سرمایه و سرمایه دار، به معنای کاهش مزیت طبقه کارگر خواهد بود و بالعکس.

در نگاه واقع‌گرایان دولت‌های در جستجوی قدرت باعث شکل گیری اقتصاد بین الملل می‌شوند. به عبارت دیگر سیاست اساس اقتصاد بین الملل است و اقتصاد بین الملل به گونه‌ای شکل می‌گیرد که دستیابی به اهداف کشورهای در جستجوی قدرت ممکن شود. به عنوان مثال وقتی در اوایل قرن بیستم آمریکا به عنوان قدرت نوظهور جهانی، جای بریتانیای کبیر را گرفت، نظم اقتصاد جهانی تغییر کرد.

چرا مطالعه اقتصاد بین الملل ضرورت دارد؟

مطالعه اقتصاد به طور کلی دیدگاهی به انسان می‌دهد که تحلیل، بررسی و درک مسائل پیرامون را تسهیل کرده و نگاه چند بعدی و جامع‌نگر را جایگزین نگاه تک بعدی می‌کند. آشنایی با نمودارهای اقتصادی، تاثیر تلاقی آنها، نحوه پیش روی و بررسی روندهای آینده، به فرد کمک می‌کند از تاثیرات تمام فعالیت‌ها و اقدامات خود آگاه شود.

از طرف دیگر تمام مسائل و مشکلات جامعه بشری، ذات اقتصادی دارند. از شکار و کشاورزی انسان اولیه گرفته تا مسائل کنونی مانند مشکلات زیست محیطی کره زمین، فقر و حتی اختلافات سیاسی کشورهای مختلف.

درک اقتصاد و نحوه عملکرد آن نه تنها برای مدیران و فعالان اقتصادی و سیاسی ضرورت دارد، بلکه برای افراد عادی نیز بسیار مفید است. زیرا اقتصاد نه تنها در سطح شهر و کشور بلکه در سطح خانواده هم اهمیت داشته و مورد مطالعه قرار می‌گیرد. با مطالعه علم اقتصاد می توان در تنظیم درآمد و هزینه‌های خانوار، اولویت‌بندی خواسته‌ها با توجه به امکانات، پس انداز و سرمایه‌گذاری موفقیت بیشتری کسب کرد.

مطالعه اقتصاد بین الملل از آن جهت اهمیت دارد که بتوان کنش های سیاسی، اقتصادی، تجاری و اجتماعی جهان را با دید وسیع‌تر و چند‌بعدی نگریست. در این صورت هدف‌گذاری و تصمیم‌گیری برای کسب‌وکار با دقت بیشتری انجام خواهد شد. این موضوع به ویژه برای مشاغلی که در سطح ملی و بین‌المللی فعالیت می‌کنند و یا برای تامین مواد اولیه، نیروی کار و بازار فروش از روابط و شاخص‌های بین‌المللی تاثیر می‌پذیرند، اهمیت بیشتری دارد. البته نظام اقتصاد جهانی امروز به گونه‌ای است که در واقع تمام مشاغل به نوعی تحت تاثیر روندهای اقتصاد بین المللی قرار می‌گیرند. پس درک و مطالعه اقتصاد بین الملل برای همه مشاغل مفید خواهد بود.

ضرورت آشنایی با اقتصاد بین الملل برای مدیران

ما در جهانی زندگی می‌کنیم که به دهکده جهانی شهرت دارد. تمام کشورها و ملیت‌ها به صورت مداوم با هم در ارتباط هستند و مشاغل مختلف در آنها به هم وابسته‌اند. به عنوان مثال قیمت جهانی نفت، طلا و ارز بر اغلب مشاغل دنیا تاثیر می‌گذارد و سیاست‌های مالی و پولی بانک جهانی روی تجارت همه کشورها موثر واقع می‌شود.

بنابراین مدیران موفق باید بتوانند روندهای اقتصادی را در کل دنیا رصد کرده و آماده پاسخگویی مناسب به تغییرات جهانی باشند؛ تاثیر شاخص‌های کلان جهانی را بر شغل و حرفه خود شناخته و استراتژی مناسب در برابر آنها اتخاذ نمایند.

درس اقتصاد عمومی، اقتصاد خرد و کلان به عنوان یکی از دروس اصلی برای رشته های مدیریت و برخی رشته های دیگر مانند حسابداری تدریس می‌شود. اما اقتصاد بین الملل معمولا فقط برای دانشجویان رشته اقتصاد تدریس می‌گردد. بنابراین برای اکثر افرادی که به عنوان مدیر، کارآفرین و مشاور وارد عرصه کار و اشتغال می‌شوند، مفاهیم اقتصاد و اقتصاد بین‌الملل ناآشنا است، در حالی که دانستن آنها ضرورت دارد. پس لازم است چنین افرادی از طرق دیگر اقتصاد را فرا بگیرند.

اقتصاد بین الملل به عنوان یکی از دروس اصلی و مهم دوره پست دی بی ای، ارائه می‌گردد. کسانی که می خواهند با درک اقتصاد و اقتصاد بین الملل درک عمیق تری نسبت به مسائل جهان داشته و استراتژی های بهتری برای کسب و کار خود اتخاذ نمایند، می‌توانند مهارت‌ها و دانش لازم را به تربیت و پشت هم در دوره MBA سپس دوره پیشرفته آن یعنی دوره DBA  و در نهایت دوره Post DBA بیاموزند.

دوره ام بی ای چیست؟

دوره ام بی ای یک دوره آموزشی است که توسط مراکز و دانشگاه‌های مختلف برگزار می‌گردد. اساس پیدایش این دوره تربیت نیروی کار متناسب با تغییرات جامعه و نیازمندی‌های بازار کار بوده است. بنابراین دوره MBA، DBA و Post DBA، مخصوص کسانی است که می خواهند مهارت‌های علمی و عملی خود را متناسب با تحولات کنونی بروز‌رسانی نمایند. در این صورت می‌توانند فرصت‌های شغلی بهتری را برای خود رقم زده و درآمد بیشتری کسب نمایند. همچنین می‌توانند با روشی کارآمد، سازمان و شرکت خود را در جهت دستیابی به اهداف، مدیریت و راهبری کنند.

دوره ام بی ای مختص مدیران، مشاوران ارشد، صاحبان و رهبران شرکت‌ها و سازمان‌ها و یا حتی افراد تازه کاری که می‌خواهند پا به عرصه کسب و کار بگذارند، است. این دوره تخصصی همچنین مناسب آن دسته از فارغ التحصیلان دانشگاهی است که می‌خواهند مهارت های کاربردی و دانش عملی خود را ارتقا دهند.

دروس مختلفی در دوره ام بی ای ارائه می شود از جمله اقتصاد خرد، کلان، اصول بازاریابی، حسابداری، اصول و فنون مذاکره تجاری، کارآفرینی، مدیریت استراتژیک، منابع انسانی، اصول رفتار سازمانی. نحوه ارائه دروس به گونه ای است که ضمن آشنایی با آخرین نظریه های علمی، مسائل به صورت عملی درک شود. یعنی افراد در مواجهه با مسائل واقعی دنیای کسب و کار قرار گرفته و راه حل‌های مختلف را بررسی می‌کنند.

جمع بندی

در دنیای امروز آموزش و فراگیری مهارت‌های کاربردی برای اقشار مختلف، ضرورتی انکار ناپذیر است. این موضوع به ویژه برای مدیران، کارآفرینان، صاحبان و رهبران سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف اهمیت بیشتری دارد. یکی از موضوعاتی که آشنایی با آن جهت ارتقا شغلی و تضمین رشد کسب و کار ضرورت دارد، اقتصاد بین الملل است. روابط مالی و تجاری بین الملل، تغییرات شاخص‌های اقتصادی دنیا و تاثیر آن بر کشورها و مشاغل مختلف، تاثیر روابط اقتصادی بر روابط سیاسی کشورها و بالعکس، از جمله مباحثی است که در این رشته علمی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. برای فراگیری این مباحث مهم می‌توانید در دوره MBA مدرسه کسب و کار دانشگاه تربیت مدرس شرکت بفرمایید. این دوره در چند گرایش مختلف و با بهره‌گیری از اساتید مجرب، به صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌گردد.