قرارداد خرید تضمینی محصولات کشاورزی چیست؟

به گزارش شهر بورس، قرارداد خرید تضمینی محصولات کشاورزی یکی از ابزارهای حمایتی است که توسط دولت‌ها یا نهادهای دیگر برای تضمین خرید محصولات کشاورزی از کشاورزان و تولیدکنندگان طراحی شده است.

این قراردادها به‌ویژه در شرایطی که بازار کشاورزی نوسانات زیادی دارد، می‌توانند به کشاورزان کمک کنند تا اطمینان داشته باشند که محصولاتشان با قیمت مناسب خریداری خواهد شد. در این مقاله، به‌طور کامل به بررسی این قراردادها و مزایای آن‌ها خواهیم پرداخت.

مفهوم قرارداد خرید تضمینی

قرارداد خرید تضمینی یک توافق است که در آن دولت یا یک نهاد دیگر توافق می‌کند که محصولات کشاورزی را از کشاورزان با قیمت مشخص و در زمانی معین خریداری کند.

این قرارداد معمولاً برای محصولات اساسی و استراتژیک مانند گندم، برنج، جو، ذرت و دیگر محصولات کشاورزی در نظر گرفته می‌شود. هدف اصلی این قرارداد، ایجاد امنیت برای کشاورزان و جلوگیری از ضررهای ناشی از کاهش قیمت‌ها یا عدم تقاضا در بازار است.

خبر مرتبط

قرارداد آتی کالایی چیست؟ | آشنایی با ابزارهای مالی در بازار کالا

قرارداد آتی کالایی یکی از ابزارهای مهم در بازارهای مالی است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد کالاها را برای خرید یا فروش در آینده با قیمتی مشخص قرارداد کنند.

مثال: فرض کنید یک کشاورز گندم خود را به‌طور عمده در بازار می‌فروشد، اما در فصل برداشت قیمت گندم در بازار کاهش می‌یابد و کشاورزان مجبور می‌شوند محصول خود را با قیمت کمتری بفروشند. در این شرایط، دولت می‌تواند از طریق قرارداد خرید تضمینی، اطمینان حاصل کند که گندم کشاورز به قیمت بالاتری از آنچه که در بازار وجود دارد، خریداری خواهد شد.

نحوه عملکرد قرارداد خرید تضمینی

عملکرد قرارداد خرید تضمینی به این صورت است که دولت یا نهادهای مربوطه از پیش قیمت محصولات کشاورزی را تعیین کرده و این قیمت را به کشاورزان اعلام می‌کند. کشاورزان پس از برداشت محصول خود، آن را به این نهادها می‌فروشند. به این ترتیب، نوسانات قیمت در بازار تأثیر زیادی بر درآمد کشاورزان ندارد و آن‌ها می‌توانند با اطمینان خاطر از فروش محصولات خود به سود برسند.

مثال: اگر کشاورزی 10 تن گندم تولید کرده باشد و قیمت تضمینی آن 3,000 تومان برای هر کیلوگرم باشد، دولت موظف است 30,000,000 تومان (10,000 کیلوگرم × 3,000 تومان) برای خرید این محصول پرداخت کند، حتی اگر قیمت بازار کمتر از این مقدار باشد.

مزایای قرارداد خرید تضمینی برای کشاورزان

1. امنیت درآمد: یکی از اصلی‌ترین مزایای این قراردادها برای کشاورزان، امنیت درآمد است. کشاورزان می‌توانند از قبل پیش‌بینی کنند که محصولاتشان با قیمت مشخص و در زمانی معین خریداری خواهد شد.

2. جلوگیری از زیان ناشی از نوسانات بازار: با توجه به نوسانات قیمت محصولات کشاورزی در بازار، قرارداد خرید تضمینی به کشاورزان این امکان را می‌دهد که از زیان‌های احتمالی ناشی از کاهش قیمت‌ها جلوگیری کنند.

3. حمایت از تولید داخلی: قرارداد خرید تضمینی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، به‌عنوان ابزاری برای حمایت از تولیدات داخلی و ارتقای امنیت غذایی استفاده می‌شود. این قراردادها کمک می‌کنند تا تولیدات کشاورزی بومی حمایت شده و در برابر محصولات وارداتی رقابتی باقی بمانند.

4. افزایش انگیزه تولید: کشاورزان با اطمینان از خرید محصولشان، تمایل بیشتری به افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات خود دارند.

معایب قرارداد خرید تضمینی

1. وابستگی به دولت: یکی از مشکلات قراردادهای خرید تضمینی این است که کشاورزان به نهادهای دولتی برای فروش محصولات خود وابسته می‌شوند. در صورت عدم پرداخت به‌موقع یا کمبود منابع مالی، کشاورزان ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند.

2. اختلال در بازار آزاد: قراردادهای خرید تضمینی ممکن است باعث اختلال در مکانیزم بازار آزاد شوند و عرضه و تقاضا را از تعادل خارج کنند. این امر می‌تواند منجر به کاهش انگیزه در بازار آزاد و ایجاد مشکلات در بخش‌های دیگر اقتصادی شود.

3. هزینه‌های دولتی: حمایت از کشاورزان از طریق قراردادهای خرید تضمینی نیازمند تخصیص منابع مالی از سوی دولت است. این منابع ممکن است به دلیل مشکلات اقتصادی یا کمبود منابع مالی محدود شود.

قرارداد خرید تضمینی در ایران

در ایران، قراردادهای خرید تضمینی به‌ویژه برای محصولات اساسی مانند گندم، برنج و جو اجرا می‌شود. این قراردادها معمولاً توسط وزارت جهاد کشاورزی یا شرکت‌های دولتی مدیریت می‌شوند. یکی از اهداف اصلی این قراردادها، حمایت از کشاورزان و جلوگیری از کاهش درآمد آن‌ها در شرایط نوسانات قیمت است.

در سال‌های اخیر، این قراردادها به‌ویژه در شرایط اقتصادی سخت، به‌عنوان یکی از روش‌های اساسی برای حمایت از کشاورزان و افزایش تولیدات داخلی در نظر گرفته شده است.

قرارداد خرید تضمینی محصولات کشاورزی یکی از ابزارهای حمایتی مهم برای کشاورزان است که از نوسانات قیمت‌ها جلوگیری می‌کند و امنیت درآمدی برای تولیدکنندگان فراهم می‌آورد.

این قراردادها می‌توانند به‌ویژه در شرایط اقتصادی سخت و نوسانات بازار، به کشاورزان کمک کنند تا بدون نگرانی از کاهش قیمت‌ها، محصولات خود را به فروش برسانند. با این حال، چالش‌هایی همچون وابستگی به منابع دولتی و هزینه‌های اجرایی نیز در این قراردادها وجود دارد که باید مدیریت شوند.