اقتصاد ایران و چالش حضور اتباع افغان؛ آیا بازار کار ایران در قبضه مهاجران افغان است؟

به گزارش شهر بورس، حضور گسترده اتباع افغانستان در ایران، به‌ویژه در سال‌های اخیر، همواره یکی از موضوعات حساس و بحث‌برانگیز بوده است.

این مسئله علاوه بر ابعاد انسانی و اجتماعی، پیامدهای اقتصادی گسترده‌ای به دنبال داشته که در حوزه‌هایی همچون مسکن، اشتغال، خدمات اجتماعی، آموزش و بهداشت تاثیرگذار بوده است.

بازار مسکن یکی از بخش‌هایی است که بیشترین تاثیر را از حضور گسترده مهاجران افغان تجربه کرده است.

افزایش تقاضا برای مسکن، به‌ویژه در شهرهای بزرگ و مناطق مهاجرپذیر، باعث رشد قیمت اجاره و خرید خانه شده و بسیاری از مستأجران ایرانی را با مشکلات اقتصادی مواجه کرده است.

خبر مرتبط

متقاضیان وام مسکن بخوانند؛ چه کسانی واجد شرایط هستند؟

سقف وام نهضت ملی مسکن از ۵۵۰ به ۶۵۰ میلیون تومان افزایش یافت. اما آیا این تسهیلات پاسخگوی هزینه‌های بالای ساخت‌وساز است؟

علاوه بر این، رشد ساخت‌وسازهای غیرمجاز و حاشیه‌نشینی در مناطق پرجمعیت، فشار زیادی بر زیرساخت‌های شهری وارد کرده است.

حضور اتباع افغان در بازار کار ایران نیز موجب رقابت با کارگران ایرانی شده است.

بسیاری از کارفرمایان به دلیل دستمزد پایین‌تر و عدم نیاز به بیمه و مالیات، از نیروی کار مهاجر استفاده می‌کنند، مسئله‌ای که فرصت‌های شغلی را برای ایرانیان کاهش داده و میانگین دستمزدها را پایین آورده است.

این موضوع باعث ایجاد اقتصاد غیررسمی و کاهش درآمدهای مالیاتی دولت شده است.

فشار بر خدمات بهداشتی و آموزشی نیز از دیگر پیامدهای این مهاجرت گسترده است.

بسیاری از مهاجران به دلیل شرایط اقتصادی نامناسب، قادر به پرداخت هزینه‌های درمانی نیستند و از خدمات دولتی رایگان استفاده می‌کنند.

در حوزه آموزش نیز، افزایش تعداد دانش‌آموزان اتباع افغان، به‌ویژه در استان‌های مهاجرپذیر، باعث کاهش کیفیت آموزش و فشار بر سیستم مدارس شده است.

در کنار این مشکلات، رشد جرائم خرد، ناامنی اجتماعی و ازدواج‌های غیررسمی میان اتباع افغان و زنان ایرانی از دیگر چالش‌های حضور گسترده مهاجران است.

تولد فرزندانی بدون شناسنامه و هویت مشخص، مشکلات قانونی و اجتماعی گسترده‌ای را ایجاد کرده است.

تصمیمات جدید دولت و مجلس درباره وضعیت اتباع

در ماه‌های اخیر، برخی نمایندگان مجلس و مسئولان دستگاه قضایی مواضع صریحی در مورد حضور اتباع افغانستان در ایران اتخاذ کرده‌اند.

آن‌ها معتقدند که اتباع غیرمجاز نباید از خدمات عمومی برخوردار شوند و اقدامات جدی برای خروج آن‌ها از کشور ضروری است.

ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس، اخیرا تاکید کرده که شهروندان ایرانی نباید به اتباع غیرمجاز خدمات عمومی ارائه دهند.

وی گفته است که در سال ۱۴۰۴، قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای جلوگیری از اجاره خانه به اتباع غیرمجاز و فروش سیم‌کارت به آن‌ها اعمال خواهد شد.

یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، نیز اعلام کرده که سال آینده، قانونمندسازی و هدفمندسازی حضور اتباع در ایران در دستور کار قرار خواهد گرفت.

این تصمیم در حالی مطرح شده که جمع‌آوری اطلاعات دقیق از اتباع مجاز و غیرمجاز آغاز شده و دستگاه‌های متولی در حال بررسی راهکارهای اجرایی هستند.

همچنین معاون وزیر راه و شهرسازی با انتقاد از وضعیت مهاجرت‌های غیرقانونی، بر لزوم ایجاد اشتغال و سرمایه‌گذاری در مناطق مرزی برای کاهش مهاجرت اتباع افغان به شهرهای ایران تأکید کرده است.

آیا سال ۱۴۰۴، سال تعیین تکلیف اتباع افغان در ایران خواهد بود؟

شواهد نشان می‌دهد که حاکمیت به نقطه‌نظر واحدی درباره ساماندهی حضور اتباع افغان رسیده است.

دولت وفاق، ساماندهی بازار مسکن و تنظیم قراردادهای اجاره را یکی از وعده‌های مهم خود دانسته و احتمالا تصمیمات سخت‌گیرانه‌تری برای حضور اتباع خارجی در ایران اتخاذ خواهد شد.

اکنون، بسیاری از شهروندان ایرانی از دولت انتظار دارند که در سال آینده، تکلیف حضور مهاجران غیرمجاز را مشخص کند.

با توجه به اظهارات نمایندگان مجلس و مسئولان اجرایی، سال ۱۴۰۴ می‌تواند نقطه عطفی در سیاست‌های ایران نسبت به اتباع افغانستان باشد.

منبع: گسترش‌نیوز