نوسان گیری چیست و نوسان گیر چه کسی است؟

کسب سود در بازار بورس به دو شیوه حاصل می‌شود که عبارت‌ است از سود سرمایه‌ای و سود نقدی. تغییرات قیمت سهم منجر به ایجاد سود سرمایه‌ای می‌شود. ولی سود نقدی، مبلغی است که شرکت‌ها پس از برگزاری مجمع سالانه خود به سهام‌داران اختصاص می‌دهند. اگر یک شرکت درآمد مشخص و مستمری داشته باشد، در طول یک سال مالی سود خوبی حاصل خواهد کرد. بخشی از این سود در میان سهام‌داران تقسیم خواهد شد. چنین شرکت‌هایی با نام بنیادمحور یا DPS محور شناخته می‌شوند.

در این میان شرکت‌هایی نیز وجود دارند که جریان درآمد آنان ثبات ندارد. استراتژی موثر برای کسب سود در قبال چنین شرکت‌هایی نوسان‌ گیری است. سهام‌داران موفق می‌دانند که باید برای کسب سود استراتژی مشخصی داشته باشند. آن‌ها با در نظر گرفتن محدودیت‌های خود، راهبردهایی را در پیش می‌گیرند که نهایتا منجر به کسب سود خواهد شد. اگر معامله‌گران فاقد استراتژی معاملاتی مشخصی باشند، آن‌گاه دست به اقدامات احساسی خواهند زد. این امر سردرگمی سهام‌داران و زیان‌های مالی فراوانی را به دنبال خواهد داشت.

استراتژی های نوسان گیری وابسته چه عواملی است؟

استراتژی‌های مربوط به نوسان‌گیری متاثر از چند عامل است:

• روحیات و شخصیت معامله‌گر
• میزان سرمایه معامله‌گر
• محدودیت‌های زمانی معامله‌گر

آن دسته از سهام‌دارانی که اهل ریسک نیستند، طبیعتا بازه‌ زمانی میان‌مدت و بلندمدت را در نظر می‌گیرند. این افراد بیشتر سهم‌های بنیادمحور را خریداری می‌کنند. بازه‌ زمانی شش تا ۹ ماه میان‌مدت و بیش از ۹ ماه بلند‌مدت محسوب می‌شود.

نقطه مقابل، سهام‌دارانی هستند که ریسک‌پذیری بالایی دارند. این دسته از معامله‌گرن محدودیتی در سرمایه ندارند و استراتژی معاملاتی کوتاه‌مدت را در پیش می‌گیرند. این‌ها همان افرادی هستند که از نوسان‌ گیری استقبال می‌کنند. دقت کنید که نباید سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت را با نوسان گرفتن اشتباه بگیرید.

در واقع بازه زمانی نوسان گیری نهایتا دو الی چهار هفته خواهد بود. این در حالی است که در سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت شاهد بازه‌های سه تا شش ماه هستیم. نکته مهم در این قسمت انتخاب سهمی است که بتوان نوسان خوبی از آن گرفت. انتخاب سهم مناسب می‌تواند در گرو عوامل متعددی باشد؛ عواملی نظیر خرید و فروش روی تابلو معاملات، میزان حجم معاملات، و عملکرد بازیگران سهم. اگر سهام‌دار از این مسائل مطلع باشد، می‌تواند با انتخاب سهم مناسب، بستری بالقوه را برای نوسان گرفتن فراهم کند.

چه کسانی می‌توانند نوسان گیری کنند؟

به طور کلی تغییرات قیمتی سهم در کوتاه‌مدت عاملی است که موجب می‌شود افراد از سهام نوسان بگیرند. معامله‌گرانی که نگاه کوتاه‌مدت به معاملات دارند، به دنبال کسب سود از نوسان قیمت‌ها هستند.

نوسان گیری کار هر سرمایه‌گذاری نیست. این شیوه دانش و مهارت تابلوخوانی و همچنین بازارخوانی را می‌طلبد. بعضی مواقع سرمایه‌گذاران برای کسب سود در کوتاه‌مدت، بدون داشتن مهارت کافی قدم به بازار سرمایه می‌گذارند. آن‌ها با این کار قصد دارند از نوسان قیمت‌ها بهره ببرند. اما زمان به زودی همه‌چیز را مشخص می‌کند و این دسته از افراد با ضرر از بازار خارج می‌شوند. آن‌چه نصیب این سرمایه‌گذاران می‌شود تنها از  دست دادن تمام یا بخشی از سرمایه است.

دسته بندی نوسان گیران

اگر بخواهیم نوسان گیران بازار را دسته‌بندی کنیم، حاصل آن در قالب دو گروه ارائه می‌شود؛ دسته نخست افرادی هستند خود آغازگر موج صعودی هستند و دسته دیگر افرادی هستند که هم‌سو با موج ایجاد شده، روند را به جلو پیش می‌‌برند.

گروه اول در آغاز اقدام به خریدهای پله‌ای می‌کنند و دسته دوم زمانی سر و کله‌شان پیدا می‌شود که اخبار مثبتی در خصوص سهم منتشر شود.

معاملاتی که این دو دسته در سهم انجام می‌دهند، موجب افزایش قیمت سهم خواهد شد. نتیجه‌ این امر تشکیل صف خرید است. در این زمان است که گروه اول از سهم خارج می‌شوند و صف‌های خرید جمع می‌شود. سپس شاهد افزایش عرضه در سهم خواهیم بود.

در این شرایط اگر شرکت همچنان دلایل فراوانی برای رشد قیمت داشته باشد، باید گفت خوش‌شانسی به سراغ دسته دوم آمده است. تداوم اخبار مثبت، تداوم روند صعودی سهم را در پی دارد. این امر موجب می‌شود که نوسان گیری دسته دوم نیز به سود بینجامد.

اما اگر پس از خروج دسته اول نوسان گیران از سهم، روند صعودی پایان پیدا کند، آن‌چه نصیب دسته دوم می‌شود، ضرر و زیان خواهد بود. مسئله‌ای که در اینجا به وضوح به چشم می‌خورد، اشراف و تسلط دسته اول بر شرایط نوسان گیری است؛ عاملی که خود کسب سود را در پی دارد.

عوامل موثر در نوسان گیری

در ادامه به چهار عامل مهم در نوسان گیری اشاره می‌کنیم که توجه به آن‌ها می‌تواند شانس موفقیت در نوسان گیری را افزایش دهد:

تحلیل تکنیکال

نوسان گیری امری است که در آن معامله‌گران به کمک نمودارهای قیمتی، بهترین نقاط را برای ورود به سهم شناسایی می‌کنند. در همین راستا، استفاده از نسبت‌ها و اندیکاتورهایی مانند ART یا Average True Range نیز موثر خواهد بود.

اطلاعات پنهان شرکت‌ها

کسی که ‌در نوسان‌ گیری حرفه‌ای باشد، از اطلاعات پنهان شرکت‌ها آگاه است و به برنامه‌های آینده شرکت نیز اشراف بهتری دارد. اخبار شرکت‌ها می‌تواند راهنمای خوبی برای نوسان گیران باشد تا بتوانند در قالب دسته اول به سهم ورود کنند.

این اطلاعات حتی برای خروج از سهم نیز مفید هستند. زمانی که این اطلاعات به صورت عمومی انتشار پیدا ‌کند، نوسان گیران متبحر از سهم خارج می‌شوند.

شرایط بازار

رشد قیمت یک سهم متاثر از شرایط بازار نیز هست و نوسان گیران باید به این امر نیز دقت کنند.

مهارت و تجربه

اگر بگوییم نوسان گیری از شیوه معینی پیروی نمی‌کند، حرف اشتباهی نزده‌ایم. افراد مجرب در این زمینه، در امر تابلوخوانی مسلط هستند و زمان ورود و خروج به سهم را می‌دانند. چنین معاملاتی پرریسک هستند و در آن باید به حد ضرر توجه کرد.

فیلترهایی مانند حجم معاملات و کف قیمتی ماهیانه از جمله فاکتورهایی هستند که می‌توان از آن‌ها برای شناسایی سهم‌ و نوسان گیری استفاده کرد. نوسان گرفتن از سهم‌های بزرگ و بنیادی کار ساده‌ای نیست. به همین دلیل است که سرمایه‌گذاران معمولا به سراغ سهم‌های کوچک می‌روند. معامله‌گرانی که استراتژی معاملاتی بلندمدت دارند، سهم‌های بنیادی را خریداری و سهام‌داری می‌کنند.

بیشتر بخوانید: شاخص کل مهم تر است یا شاخص کل هم وزن؟

توجه به حجم مبنا و شناوری سهام نیز دو مسئله‌ای هستند که برای نوسان گیران اهمیت زیادی دارد.

شرایط بازار بر سهم‌هایی که حجم مبنای کمتری دارند زودتر از سهم‌های با حجم مبنای بالا اثر می‌گذارد. در مورد شناوری هم می‌توان گفت که هرچه شناوری کمتر باشد، عرضه از جانب سهام‌داران نیز کمتر اتفاق می‌افتد. نوسان گیران با توجه به این موارد، به دنبال سهم‌هایی می‌گردند که هنگام ورود و خروج با مشکل مواجه نشوند.

نوسان گیران می‌‌دانند که برای کسب سود بیشتر باید مبالغ بیشتری وارد بازار کنند. سود پنج الی ۱۰ درصدی زمانی می‌تواند یک دستاورد خوب باشد که هزینه کارمزد معاملات چندان بالا نباشد. به همین دلیل است که می‌گویند در نوسان گیری محدودیت سرمایه معنایی ندارد. نوسان گیران با ورود سرمایه سنگین به بازار بورس، سود بالاتری کسب می‌کنند و از بازار خارج می‌شوند. در این استراتژی معاملاتی به دلیل بازگشت سرمایه در زمان کم، برخی دست به خرید اعتباری می‌زنند.

کدام حالت بازار برای نوسان گیری مناسب‌تر است؟

اگر سه حالت صعودی، نزولی و خنثی را برای بازار در نظر بگیریم، به نظر شما نوسان گیری در کدام یک از این شرایط مناسب‌تر است؟

به طور کلی بازار صعودی مناسب‌ترین بازار برای خرید سهم و نگهداری است. در بازار نزولی تنها باید نظاره‌گر بود. در انتهای روند نزولی فرصت خوبی برای ورود به سهم‌ ایجاد می‌شود. در این میان بازار خنثی بهترین شرایط را برای نوسان گیری فراهم می‌کند. در حقیقت در این بازار معامله‌گران می‌توانند در کف قیمتی وارد سهم شوند و در سقف قیمت اقدام به فروش کنند.

نکات مهم در نوسان گیری

عدم مدیریت سرمایه و کم کردن میانگین به هنگام افت قیمت یکی از رایج‌ترین اقدامات اشتباهی است که نوسان گیران مبتدی را به دردسر می‌اندازد. در این شرایط از آن‌جا که نوسان گیر بدون تعیین حد ضرر وارد سهم شده است، با کاهش قیمت سهم به میانگین کم کردن روی می‌آورد. زمانی که شاهد افزایش عرضه و خروج دسته اول نوسان گیران هستیم، معمولا این اتفاق رخ می‌دهد. دسته دوم مجددا اقدام به خرید می‌کنند و در سهم می‌مانند. حاصل این اقدام، چیزی جز افزایش ضرر نیست.

آن‌چه می‌توان از آن به عنوان یکی از آفت‌های معامله‌گری یاد کرد، همین عدم کنترل هیجانات است. تفاوت نوسان گیران حرفه‌ای و مبتدی در همین امر است. مبتدی‌ها نمی‌توانند بر احساسات خود مسلط شوند و دست به معاملات احساسی می‌زنند. آن‌ها نمی‌توانند در صورت عدم تحقق سود مطلوب، در بهترین موقعیت از سهم مذکور خارج شوند. نوسان گیر حرفه‌ای می‌تواند در معاملات خود با تمرکز بالا عمل کند و در هر قیمتی حاضر به ورود به سهم نخواهد بود.

نوسان گیری یک شیوه‌ معاملاتی است که درصد سود در آن محدود است. به همین دلیل است که نوسانات صدم درصدی نیز از اهمیت برخوردار هستند. برخی مواقع پیش می‌آید که نوسان گیر در طول زمان مجاز معاملاتی، سهمی را بررسی می‌کند تا بتواند در بهترین نقطه به آن ورود کند یا از آن خارج شود. از همین رو محدودیت زمانی نیز امری است که باید در نوسان گیری آن را مدنظر قرار داد.

مشکلات موجود بر سر راه نوسان گیری

حباب قیمتی از جمله مسائلی است که در نوسان گیری بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. کم نیستند شرکت‌هایی که فعالیت عملیاتی مطلوبی نداشته‌ و حتی زیان‌ده نیز بوده‌اند. اما تنها انتشار برخی شایعه‌ها از سوی بازیگران یا نوسان‌ گیران موجب شده است که نگاه‌ها به سمت آن‌ها معطوف شود. آن‌چه در نتیجه این اتفاق رخ خواهد داد، ایجاد حباب قیمتی خواهد بود.

در این مواقع هنگامی که نوسان گیران از سهم خارج می‌شوند، ریزش شدید قیمت سهم امری طبیعی است. وجود حباب قیمتی موجب می‌شود که سهم‌ها ارزش غیرواقعی پیدا کنند. گفتیم که نوسان گیری به صورت کوتاه مدت اتفاق می‌افتد. از همین رو برای معامله‌گران جذاب است که دست به این عمل بزنند. اما در این میان تمام افراد مهارت کافی ندارند و ممکن است متضرر شوند.

از آن‌جا که سهام محدودیت نوسان قیمتی دارند و بازار بورس نیز یک‌طرفه است، نوسان‌ گیری مداوم در بلندمدت سود چندانی را در پی نخواهد داشت. در صورتی که فرد استراتژی معاملاتی بلندمدت داشته باشد، می‌تواند اقدام به خرید سهام بنیادی کند.

نکته پایانی

اینکه معامله‌گران کدام روش و استراتژی معاملاتی را انتخاب می‌کنند امری شخصی و متاثر از محدودیت‌های افراد است. هر روش معاملاتی می‌تواند مزایا و معایبی داشته باشد. در مورد نوسان گیری می‌توان گفت که این روش، به دلیل امکان کسب سود در کوتاه مدت برای بسیاری از افراد جذابیت دارد. از سوی دیگر ریسک بالا و پیچیدگی و حساسیت معاملاتی مواردی هستند که ممکن است برخی از افراد نتوانند آن را تحمل کنند.

در نوسان گیری بازار به سهم‌های کوچک و حتی زیان‌ده توجه می‌کند. گسترش این شیوه، می‌تواند منجر به ایجاد حباب قیمتی شود. با این همه چنا‌ن‌چه حد ضرر خود را مشخص کرده باشید و تجربه کافی در این زمینه داشته باشید، سود خوبی نصیبتان خواهد شد. در غیر این صورت، چیزی جز شکست عایدتان نمی‌شود.

منبع: اخبار بورس