به گزارش شهر بورس، از گذشته تا امروز، رفتن به کافه به عنوان یک فعالیت فراغتی همیشه مورد استقبال قرار گرفته است، اما به نظر می‌رسد که این پدیده محبوبیت بیشتری میان جوانان و نوجوانان پیدا کرده است. افزایش تعداد کافه‌ها در خیابان‌های شلوغ و پرازدحام همراه با چیدن میز و صندلی‌ها در پیاده‌روها، این موضوع را به خوبی نشان می‌دهد.
کافه‌داران برای جذب مشتریان بیشتر، ساعت‌های کاری و تنوع غذایی خود را گسترش داده‌اند؛ به گونه‌ای که در برخی کافه‌ها، این تنوع به سبک‌های جدید اروپایی و لاتین رسیده است و رقابت میان سرآشپزها و باریستاها از سطح تجربه و سابقه فراتر رفته و به مراحل علمی و آکادمیک وارد شده است. بسیاری از این کافه‌ها آماده هستند تا در رویدادهای مختلف مانند جشن تولد یا دورهمی‌های کوچک، طبق سلیقه و نظر مشتریان از مهمانان پذیرایی کنند. موسیقی خارجی، ایرانی و بی‌کلام نیز در میان مغازه‌ها به گوش می‌رسد تا توجه عابران را به کافه‌های متعدد و تازه‌تاسیس جلب کند.
رونق کافه‌ها در ایران: گردش مالی میلیاردی و فرصت‌های شغلی
اتحادیه کافی‌شاپ‌های تهران اسفند گذشته اعلام کرد که صنعت کافه در جهان ۳۰۰ میلیارد دلار گردش مالی دارد. قهوه نیز حدود ۵۰ میلیارد دلار گردش مالی ایجاد می‌کند. در ایران حدود ۵۰ هزار تن قهوه در سال گذشته وارد شد که نسبت به سال‌های گذشته ۱۰ برابر افزایش یافته است. به طور کلی کافه‌ها در ایران بالای یک میلیارد دلار گردش مالی دارند. این در حالی است که تعداد کافه‌های کل کشور چیزی حدود ۲۰ هزار کافه برآورد می‌شود که به صورت مستقیم و غیرمستقیم باعث ایجاد ۵۰۰ هزار فرصت شغلی شده است.
گرانی، تورم و پایین بودن دستمزدها یکی از موضوعات مهم و کلیدی در افزایش محبوبیت کافه‌هاست. برخی معتقدند که گرانی باعث شده شهروندان به جای رستوران یا فست‌فود به کافه بروند، اما در مقابل کافه‌داران تاکید دارند که نرخ قهوه در ایران نصف یا یک سوم هزینه‌ای است که یک شهروند در اروپا یا آمریکا پرداخت می‌کند. هرچند هر دو دیدگاه تا حدی قابل قبول هستند؛ هم کافه‌ها در مقایسه با رستوران‌ها مقرون‌به‌صرفه‌ترند و هم قیمت قهوه و محصولات مشابه در ایران از سایر کشورها ارزان‌تر است و نقطه مشترک هر دو نکته در پایین بودن دستمزد شهروندان نسبت به اروپا، آمریکا و حتی کشورهای منطقه نهفته است.
علاوه بر این، برخی رفتن به کافه را بخشی از سبک زندگی جدید تحت عنوان مینیمالیسم می‌دانند که چندان درگیر رسوم، تشریفات، مقدمات و هماهنگی نیست و با زندگی شهروندان، کار و فعالیت‌های اجتماعی عجین شده است.
برای مقایسه گردش مالی و آمار مرتبط با صنعت کافه، جدول زیر ارائه شده است:
| شاخص | جهان | ایران |
|---|---|---|
| گردش مالی صنعت کافه | ۳۰۰ میلیارد دلار | بالای ۱ میلیارد دلار |
| گردش مالی قهوه | ۵۰ میلیارد دلار | – |
| واردات قهوه (سال گذشته) | – | ۵۰ هزار تن (۱۰ برابر سال‌های گذشته) |
| تعداد کافه‌ها | – | حدود ۲۰ هزار |
| فرصت‌های شغلی | – | ۵۰۰ هزار (مستقیم و غیرمستقیم) |
چالش‌های کافه‌داری: هزینه اولیه بالا برای راه‌اندازی کافه
چالش‌های کافه‌داری در ایران تنها به مسئله دستمزدها و درآمد شهروندان محدود نمی‌شود. یکی از مشکلات جدی کافه‌داران بحث وسایل و تجهیزات است که با توجه به تحریم‌ها و تورم، هزینه اولیه تاسیس یک کافه را افزایش داده و این ریسک مالی بالا، بسیاری از فعالان این حوزه را به محافظه‌کاری واداشته است. با این حال، با وجود همه این مشکلات و دشواری‌ها، تعداد کافه‌های مجوزدار و فعال در تهران بالغ بر ۶ هزار کافه اعلام شده است.
علی زعفری، نایب‌رئیس اتحادیه کافی‌شاپ‌های تهران مرداد ماه امسال با اشاره به تورم نزدیک به ۱۰۰ درصد در یک سال گذشته برای کافه‌ها خاطرنشان کرد: قیمت قهوه فرآوری‌شده در بازار، بسته به کیفیت، از حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان در هر کیلو شروع می‌شود و در انواع خاص به ۲ میلیون و ۲۰۰ یا حتی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم می‌رسد. وی با تاکید بر کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت جهانی قهوه در ماه‌های اخیر افزود: بنابراین انتظار می‌رود در ایران هم شاهد کاهش نسبی باشیم. این مقام اتحادیه در ادامه توضیح داد: راه‌اندازی یک کافه معمولی حداقل ۱.۵ تا ۲ میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد که این رقم در مناطق خاص و با کانسپت‌های ویژه بالاتر هم خواهد رفت.
مشتریان کافه در تهران: دانشجوها و زنان بیشتر به کافه می‌روند
با یک گشت‌وگذار ساده در کافه‌های تهران، به راحتی می‌توان دریافت که مشتریان کافه‌ها خیلی محدود و خاص نیستند. هرچند در این میان زنان و قشر جوان بیشتر از دیگر گروه‌های اجتماعی، اوقات فراغت خود را در کافه می‌گذرانند. عصرها شلوغ‌ترین زمان کافه‌هاست و در این میان اسپرسو سینگل محبوب‌ترین سفارش است.
یکی از باریستاها با اشاره به شلوغی معمول عصرها خاطرنشان کرد: البته همیشگی نیست و بعضی از روزها به ویژه اوایل هفته، کافه خلوت‌تر است. دانشجوها، زنان و کارمندان بیشترین مشتریان ما هستند ولی همه مدل آدمی به کافه می‌آیند. وی ضمن توضیح وضعیت فعلی کافه افزود: کافه خلوت است و وقت زیادی برای حرف زدن دارد.
این باریستا در پاسخ به سوال درباره تغییر رفتار مشتریان کافه طی چند سال اخیر توضیح داد: مردم رفته‌رفته شناخت بهتری از کافه پیدا کردند. ما بعضا مشتریانی داشتیم که اسم سفارش را نمی‌دانستند. البته این برای همه مشتریان نیست و عموما نسبت به قهوه یا سفارش‌های کافه‌ای آگاهی داشتند، ولی حالا بهتر شده است. هرچند بعضی از مشتری‌ها خیلی اهل پز دادن هستند که تعداد این مدل مشتری‌ها زیاد نیست.
این باریستا در ادامه در پاسخ به سوال درباره تعداد بیشمار کافه در یک خیابان اظهار داشت: قطعا رقابت را سخت می‌کند ولی این روزها استقبال از کافه‌ها خیلی بیشتر از گذشته شده است و در این میان هرکسی که تنوع و کیفیت بهتری داشته باشد، موفق‌تر خواهد بود. البته این هم نباید فراموش کرد که کافه‌ها همیشه یک سری مشتری ثابت دارند و این مسئله خیلی مهمی است و کافه‌دارها همیشه مراقب هستند که این مشتریان ثابت را حفظ کنند؛ چراکه بخشی از تبلیغات کافه نیز از طریق همین مشتریان ثابت انجام می‌شود.
