به گزارش شهر بورس، خبر لغو محدودیت واردات خودروهای با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی‌سی به مناطق آزاد تجاری-صنعتی، که توسط دبیر شورای‌عالی این مناطق اعلام شد، تنها یک تغییر فنی در آیین‌نامه‌های وارداتی نیست؛ این یک سیگنال سیاسی و اقتصادی مهم از سوی دولت چهاردهم برای بازمهندسی فلسفه وجودی این مناطق و بازگرداندن مزیت‌های از دست رفته آن‌ها تلقی می‌شود. این تصمیم، در صورت نهایی شدن تا پایان سال جاری، می‌تواند به طور کامل چشم‌انداز بازار خودرو در این مناطق را دگرگون کند و به سلطه چندین ساله پیشرانه‌های کم‌حجم توربوشارژ پایان دهد. رضا مسرور دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اعلام این خبر تأکید کرد که این اقدام بخشی از یک بسته اصلاحی بزرگتر برای احیای واقعی مناطق آزاد پس از ۳۲ سال است. وی با اشاره به بررسی این اصلاحیه در کمیسیون بودجه مجلس و رفع مانع آن خاطرنشان کرد که این طرح با حمایت کامل مجلس و دولت همراه است و هدف آن بازگشت به فلسفه اولیه تأسیس این مناطق به عنوان پیشران‌های توسعه اقتصادی کشور است. در حالی که بازار خودروی سرزمین اصلی همچنان با محدودیت‌های شدید واردات و سلطه محصولات مونتاژی دست و پنجه نرم می‌کند، این گشایش در مناطق آزاد می‌تواند پویایی جدیدی را به این بخش از بازار تزریق کند، هرچند که چالش‌های اجرایی، به‌ویژه در حوزه تخصیص ارز، همچنان به عنوان یک ابهام جدی باقی مانده است.
پایان محدودیت واردات خودرو بالای ۲۵۰۰ سی‌سی در مناطق آزاد؛ جزئیات حقوقی و اقتصادی
تصمیم برای حذف سقف حجم موتور ۲۵۰۰ سی‌سی برای واردات خودرو به مناطق آزاد، یک شبه اتخاذ نشده و ریشه در یک چالش حقوقی و اقتصادی چند ساله دارد. این محدودیت، که در اوج بحران‌های ارزی و در راستای سیاست‌های کلی مدیریت مصرف ارز در کشور اعمال شد، عملاً یکی از اساسی‌ترین مزیت‌های رقابتی و جذابیت‌های زندگی و سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد را از بین برده بود.
رونمایی از طرح واردات خودرو در کمیسیون بودجه مجلس
رضا مسرور دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اشاره به نهایی شدن این تصمیم تا پایان سال توضیح داد که اظهارات وی از اهمیت بالایی برخوردار است. عبور این طرح از کمیسیون بودجه مجلس نشان می‌دهد که ابعاد مالیاتی، گمرکی و بودجه‌ای آن مورد بررسی قرار گرفته است. حمایت همزمان مجلس و دولت (دولت چهاردهم و مجلس دوازدهم) از این اصلاحیه، ضریب اطمینان برای اجرای آن را به شدت بالا می‌برد. این هماهنگی، برخلاف دوره‌های قبل که اغلب ناهماهنگی‌هایی بین نهادهای تصمیم‌گیر در مورد مناطق آزاد وجود داشت، نشان‌دهنده یک عزم جدی برای تغییر ریل‌گذاری در این مناطق است. وی ضمن توضیح این اقدام در کنار حل مشکلاتی نظیر مالیات بر ارزش افزوده مضاعف و بازگشت درآمدهای مالیاتی به خود مناطق افزود که این بخشی از بسته جامع احیای مشوق‌های قانونی است.
ریشه‌های ممنوعیت واردات خودرو لوکس؛ دلایل محدودیت حجم موتور
محدودیت حجم موتور ۲۵۰۰ سی‌سی، در ابتدا به عنوان بخشی از سیاست‌های کلی کشور برای جلوگیری از واردات خودروهای لوکس و مدیریت تراز ارزی در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود شمسی مطرح شد. با تشدید تحریم‌ها و بروز بحران ارزی در سال ۱۳۹۷ که منجر به ممنوعیت کامل واردات خودرو به سرزمین اصلی شد، این محدودیت در مناطق آزاد نیز با جدیت بیشتری پابرجا ماند. منتقدان همواره استدلال می‌کردند که تسری دادن قوانین سرزمین اصلی به مناطق آزاد، با روح قانون تأسیس این مناطق (که دارای رژیم گمرکی و مالیاتی مستقل هستند) در تضاد است. این ممنوعیت عملاً بازار مناطق آزاد را نیز به سمت خودروهای کره‌ای، ژاپنی و اروپایی با پیشرانه‌های کم‌حجم (اغلب ۲.۰ لیتری یا ۱.۵ لیتری توربو) سوق داد و جذابیت خودروهای آمریکایی، ژاپنی‌های شش سیلندر و آلمانی‌های رده‌بالا را از بین برد.
بازمهندسی مناطق آزاد و واردات خودرو در دولت چهاردهم؛ سیگنال‌های اقتصادی جدید
دولت چهاردهم با شعار بازمهندسی مناطق آزاد و بازگشت به فلسفه اولیه تأسیس آن‌ها، رویکرد متفاوتی را در پیش گرفته است. نقل قول رضا مسرور از وزیر اقتصاد که راه‌حل اقتصاد کشور از مسیر مناطق آزاد می‌گذرد و اشاره به حمایت شخص رئیس‌جمهور (دکتر پزشکیان)، نشان می‌دهد که این موضوع در بالاترین سطوح اجرایی کشور در حال پیگیری است. لغو محدودیت واردات خودرو، در کنار حل مشکل تخصیص ارز برای واحدهای تولیدی (که به ادعای دبیر شورا دیگر با صف‌های چندماهه مواجه نیستند)، به عنوان یک سیگنال قوی به سرمایه‌گذاران و ساکنان این مناطق عمل می‌کند که دولت در احیای مزیت‌ها جدی است. این تصمیم، بیش از آنکه صرفاً یک گشایش در بازار خودرو باشد، نمادی از تغییر پارادایم در نگاه حاکمیت به مناطق آزاد است.
تأثیر لغو محدودیت واردات خودرو بر بازار مناطق آزاد؛ تحلیل فنی و قیمتی
باز شدن قفل واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی، به معنای واقعی کلمه، یک زلزله فنی و اقتصادی در بازارهای محلی این مناطق (از اروند و کیش و قشم تا انزلی و ماکو) خواهد بود. این تصمیم مستقیماً بر سبد محصولات موجود، قیمت‌گذاری خودروهای کارکرده و تعریف خودروی لوکس در این مناطق تأثیر می‌گذارد.
بازگشت خودروهای قدرتمند به بازار؛ پایان سلطه موتورهای توربو کم‌حجم
از منظر فنی، بازار خودروی مناطق آزاد در سال‌های اخیر به ویترین پیشرانه‌های چهار سیلندر توربوشارژ تبدیل شده بود. سقف ۲۵۰۰ سی‌سی (که اغلب به دلیل رند شدن، ۲۴۹۹ سی‌سی خوانده می‌شد) عملاً واردات تمامی خودروهای مجهز به پیشرانه‌های V6، V8 و حتی بسیاری از موتورهای شش سیلندر خطی را مسدود کرده بود. با برداشته شدن این سد، راه برای ورود مجدد غول‌های فنی باز می‌شود: خودروهای شاسی‌بلند سایز بزرگ این مهم‌ترین بخش بازار است. خودروهایی مانند تویوتا لندکروزر سری ۳۰۰ (با موتور ۳.۵ لیتری V6 توئین توربو)، نیسان پاترول (با موتورهای ۵.۶ لیتری V8)، لکسوس LX600، و همچنین شاسی‌بلندهای فول سایز آمریکایی مانند شورولت تاهو، جی‌ام‌سی یوکان و کادیلاک اسکالید که محبوبیت زیادی در مناطق دارد.
