به گزارش شهر بورس، براساس گزارش بانک جهانی، در دوره زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰، فقر در ایران به طور چشمگیری افزایش یافته است. نوسانات درآمدی و تورم بالا به ویژه در بخش مواد غذایی و مسکن، تاثیر زیادی بر خانوارهای کم‌درآمد داشته است. اما با کاهش تورم در سال‌های اخیر و اجرای سیاست‌های پولی جدید، وضعیت بهبود نسبی داشته است.
روند تورم و سیاست‌های پولی
از ژوئن ۲۰۲۲، با تغییرات در یارانه‌های نرخ ارز و اجرای سیاست‌های پولی جدید، تورم از ۵۵.۵ درصد در آوریل ۲۰۲۳ به ۳۱ درصد در می ۲۰۲۴ کاهش یافته است. با این حال، تورم مواد غذایی و مسکن همچنان بالا باقی مانده است. بانک مرکزی ایران برای مهار تورم، اقداماتی از جمله افزایش نرخ سود سپرده‌ها و محدود کردن رشد ترازنامه بانک‌ها را انجام داده است که منجر به کاهش رشد نقدینگی و پایه پولی شده است.
چالش‌های سیستم بانکی
سیستم بانکی ایران با چالش‌های جدی مانند وام‌های غیرجاری و کمبود سرمایه مواجه است. بیش از ۷۰ درصد بانک‌ها نمی‌توانند نسبت کفایت سرمایه مورد نیاز را رعایت کنند که این مسئله خطر ورشکستگی را افزایش می‌دهد. بانک مرکزی تلاش‌هایی برای کاهش این خطرات انجام داده است، اما مشکل نقدینگی همچنان باقی است.
تجارت خارجی و تحریم‌ها
تحریم‌های اقتصادی و قیمت پایین نفت به افزایش کسری تجاری بخش غیرنفتی در سال ۲۰۲۴-۲۰۲۳ کمک کرده است. رشد واردات و کاهش صادرات غیرنفتی منجر به افزایش کسری تجاری شده است. ایران برای کاهش وابستگی به چند شریک تجاری اصلی، اقداماتی را برای تنوع‌بخشی به شرکای تجاری خود انجام داده است، اما این اقدامات به دلیل عدم عضویت در FATF و تحریم‌ها محدود بوده‌اند.
وضعیت فقر و نابرابری
داده‌های جدید نشان‌دهنده کاهش قابل توجه فقر در سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ است. نرخ فقر در سال ۲۰۲۳-۲۰۲۲ به ۲۱.۹ درصد کاهش یافته است. افزایش درآمد از دستمزدها و خوداشتغالی و همچنین پرداخت‌های نقدی اضافی از عوامل کاهش فقر بوده‌اند. نابرابری درآمد نیز کاهش یافته است و شاخص جینی از ۳۵.۸ به ۳۴.۸ کاهش یافته است.
نابرابری منطقه‌ای
مناطق روستایی و جنوب شرق ایران همچنان با نرخ فقر بالاتری مواجه هستند. با وجود کاهش فقر در مناطق روستایی، نرخ فقر در این مناطق همچنان بالاتر از مراکز شهری است. مناطق شهری نیز شاهد کاهش نابرابری درآمد بوده‌اند.
منبع: اقتصادنیوز
