به گزارش شهر بورس، با تصویب هیئت وزیران، از تابستان امسال عرضه گازوئیل در کشور در قالب سه نرخ متفاوت اجرایی خواهد شد. بر اساس این تصمیم، گازوئیل در سه سطح قیمتی شامل نرخ سهمیه‌ای، نیمه‌یارانه‌ای و آزاد در دسترس مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد. این طرح که هدف آن مدیریت بهتر مصرف، کاهش قاچاق و اصلاح نظام یارانه‌ای عنوان شده، واکنش‌ها و گمانه‌زنی‌هایی را نسبت به احتمال اجرای طرح مشابه برای بنزین در پی داشته است.

با اینکه طی دو سال گذشته بارها موضوع چندنرخی شدن بنزین در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی مطرح شده، مسئولان وزارت نفت همواره آن را تکذیب کرده‌اند. در صورت اجرای چنین مدلی، بنزین در سه قیمت متفاوت به فروش خواهد رسید: نرخ یارانه‌ای برای مصرف پایه، نرخ میان‌قیمت برای مصرف کنترل‌شده و نرخ آزاد برای مصرف بدون محدودیت. این ساختار در واقع نوعی ابزار اقتصادی برای مدیریت مصرف سوخت و جلوگیری از قاچاق آن محسوب می‌شود.

با این حال، معاون وزیر نفت در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ به‌طور شفاف اعلام کرد که هیچ طرحی برای سه‌نرخی شدن بنزین در دستور کار نیست. وی تأکید کرد که تمام گمانه‌زنی‌ها در این زمینه فاقد مبنای رسمی هستند و سیاست فعلی وزارت نفت، تداوم اجرای نظام دونرخی است.

با وجود این موضع‌گیری‌ها، برخی تحلیلگران بر این باورند که اجرای مدل سه‌نرخی برای گازوئیل ممکن است نقش یک طرح آزمایشی را ایفا کند؛ طرحی که نتایج آن می‌تواند در آینده، مبنای تصمیم‌گیری درباره تغییر ساختار قیمت‌گذاری بنزین نیز باشد.

سرنوشت قیمت بنزین در سال ۱۴۰۴ چه خواهد بود؟

آخرین تغییر در قیمت بنزین در ایران به آبان‌ماه ۱۳۹۸ بازمی‌گردد؛ زمانی که نظام دونرخی برای سوخت اعمال شد. بر اساس این نظام، هر خودروی شخصی ماهانه تا سقف ۶۰ لیتر بنزین با نرخ یارانه‌ای ۱۵۰۰ تومان دریافت می‌کند و مصرف مازاد با نرخ آزاد ۳۰۰۰ تومان محاسبه می‌شود.

در طی این سال‌ها با وجود رشد قابل توجه نرخ تورم و افزایش قیمت دیگر کالاهای اساسی، قیمت بنزین ثابت مانده است. همین موضوع موجب بالا رفتن میزان مصرف سوخت و تشدید مشکلاتی همچون قاچاق سوخت و کسری منابع انرژی شده است. در نتیجه، تداوم این وضعیت به یکی از چالش‌های اصلی نظام یارانه‌ای کشور بدل شده است.

در شرایط فعلی به‌رغم فشارهای اقتصادی، دولت فعلاً برنامه‌ای برای تغییر قیمت یا ساختار توزیع بنزین ندارد، اما اجرای طرح‌های جدید در حوزه گازوئیل ممکن است مقدمه‌ای برای بررسی سیاست‌های مشابه در آینده باشد.

منبع: اقتصاد100